Grusza pospolita (Pyrus communis)

Grusza pospolita (Pyrus communis) to pospolite drzewo owocowe należące do rodziny różowatych (Rosaceae). Dzieli się na 3 podgatunki: 

• grusza polna nazywana inaczej dziką, płonką, ulęgałką (Pyrus communis subsp. pyraster, syn. Pyrus pyraster) – jedyna występująca dziko w Polsce, o niezbyt smacznych owocach;
• grusza kaukaska (Pyrus communis subsp. caucasica) – często dziczejąca w naszym kraju;
• grusza pospolita inaczej grusza domowa, uprawna (Pyrus communis subsp. communis).
  
  

Grusza pospolita jest drzewem, dorastającym do 7-20 m. Korona drzewa ma wyraźny przewodnik i jest dość wąska. Kora jest szara, podłużnie bruzdowana i spękana na prostokątne poletka. Pędy rośliny są pokryte niedużymi cierniami.

Tak jak u większości roślin z rodziny różowatych, liście gruszy są jajowate lub okrągławe, długoogonkowe, nagie, do 8 cm długości. Brzeg blaszki liściowej jest drobno piłkowany. Jesienią nie zawsze się przebarwia, ale gdy są ku temu dogodne warunki może mieć różne kolory – od żółtego do czerwonego.

Pełnia kwitnienia większości odmian grusz przypada wiosną, na pierwszą dekadę maja. Kwiaty są promieniste, pięciopłatkowe, śnieżnobiałe, zebrane w baldachokształtne grona. Maja charakterystyczne fioletowe pylniki.

Owocem jest gruszka (owoc jabłkowaty). Ma kształt kulisty lub lekko wydłużony i zwisa na długiej szypułce. Charakterystyczne jest to, że w miąższu zawsze znajduje się pewna ilość tzw. komórek kamiennych (specyficznej tkanki wzmacniającej).

Grusza wytwarza odrosty korzeniowe.

Wymagania i uprawa

Grusza powinna być sadzona na stanowiskach słonecznych ale radzi sobie też w lekkim zacienieniu. Rośnie na każdym typie gleby ale preferuje gleby zasobne, żyzne o pH zasadowym (zasobne w wapń).

Grusza jest często atakowana przez choroby grzybowe i szkodniki.

Zastosowanie

Grusza pospolita to drzewo znoszące zanieczyszczenia i dobrze się sprawdza sadzona niedaleko miast. Jest wyjątkowo ozdobna wiosną. Kiedyś grusze były sadzone w strefach brzeżnych lasów i służyły do oznaczania granic konkretnego obszaru.

Owoce odmian dzikich są niezbyt smaczne – wykorzystuje się je głównie do produkcji soków i przetworów.

Wybrane odmiany owocowe

• 'Conference' syn. polski 'Konferencja' (zdj. 1)
• 'Saint Remy' (zdj. 2)
• 'Bonkreta Williamsa'
• 'Faworytka' syn. 'Klapsa'
  
  

Ciekawostki

Nazwa "grusza domowa" jest jednak niepoprawna. Grusze domowe jest to bowiem ogromny wielopostaciowy zbiór sztucznie wyhodowanych odmian uprawnych. Szacuje się, że wyhodowano już około 5000 odmian.

Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: iVerde