Logo
Logo

Uprawa lawendy w ogrodzie i w doniczce | Jaką wybrać? Gdzie posadzić?

Lawenda to roślina od wielu lat będąca jedną z najbardziej ulubionych przez nas krzewinek ogrodowych. Najczęściej uprawianym gatunkiem jest lawenda wąskolistna, którą znajdziemy w wielu kolorowych odmianach. W donicach na balkonach i tarasach uprawiana jest także lawenda francuska, która ze względu na mniejszą mrozoodporność traktowana jest zwykle jako roślina sezonowa. Dowiedz się wszystkiego o uprawie lawendy! Sprawdź, jak ją pielęgnować, by zdrowo się rozrastała i obficie kwitła.

Streszczenie artykułu
Lawenda, znana z aromatycznego zapachu i pięknych fioletowych kwiatów, jest rośliną, która doskonale sprawdzi się zarówno w ogrodzie, jak i w doniczce. Ta roślina pochodzi z basenu Morza Śródziemnego, szczególnie dobrze rośnie na słonecznych stanowiskach. Lawenda wymaga przepuszczalnej, piaszczystej gleby o odczynie zbliżonym do obojętnego. Zalecane jest także stosowanie nawozów bogatych w fosfor i potas, które wspierają kwitnienie. Lawendę można rozmnażać przez sadzonki, nasiona lub podział krzewu. Najlepszym momentem na posadzenie lawendy jest wczesna wiosna, gdy minie ryzyko przymrozków. Roślina ta jest mrozoodporna, ale w przypadku uprawy w doniczce zaleca się przechowywanie jej w chłodnym pomieszczeniu zimą. Pielęgnacja lawendy polega na regularnym podlewaniu, szczególnie w okresie suszy, oraz przycinaniu, które przyspiesza kwitnienie i zapobiega starzeniu się rośliny. Lawenda jest nie tylko piękna, ale również ma wiele zastosowań - jej kwiaty są wykorzystywane w kosmetyce, medycynie i kuchni.
Spis treści
Jakie lawendy najczęściej uprawia się w ogrodzie? Zobacz 3 najpopularniejsze! Gdzie najlepiej posadzić lawendę? Jak uprawiać lawendę w ogrodzie? Jak uprawiać lawendę w doniczce? Jak rozmnażać lawendy? Zobacz kilka metod! Jak zimuje lawenda? Co trzeba zrobić, by pomóc jej przetrwać mrozy?

Jakie lawendy najczęściej uprawia się w ogrodzie? Które są wieloletnie?

Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia

Lawenda wąskolistna osiąga około 70 cm wysokości. Charakteryzuje się wzniesionymi, od dołu drewniejącymi pędami, zakończonymi kłosowatymi kwiatostanami. Liście zimozielone, wąskie, pokryte kutnerem. Kwitnienie rozpoczyna się w (VI) VII i trwa do VIII (IX). Jeżeli po kwitnieniu kwiatostany zostaną ścięte, może zakwitnąć ponownie, choć już nie tak spektakularnie jak na początku lata. Zawiązuje nasiona. Dostępna jest w wielu odmianach różniących się m.in. pokrojem, wysokością, mrozoodpornością, barwą kwiatów.

POLECANE ODMIANY
W naszym klimacie bardzo dobrze sobie radzi odmiana 'Hidcote'. Osiągająca 40-50 cm krzewinka, charakteryzuje się dość zwartym pokrojem. Poza tym jest aromatyczna, a jej ciemnofioletowe kwiaty doskonale zaprezentują się na rabacie bądź w pojemniku na balkonie czy tarasie. Mniejszą mrozoodpornością charakteryzuje się odmiana 'Dwarf Blue'. Wysokość do około 40 cm, a kwiaty fioletowe. Odmiana 'Munstead' jest rozłożysta, aromatyczna a jej kwiaty są niebieskofioletowe. Bladoróżowe kwiaty charakterystyczne są dla odmiany 'Rosea', a białe m.in. dla odmiany 'Alba'.

Nasiona lawendy
Lawenda wąskolistna to najlepszy gatunek lawendy do uprawy w naszym klimacie. Rośliny te są wieloletnie, wystarczająco mrozoodporne, łatwe w uprawie, miododajne i nadają się do uprawy zarówno w gruncie jak i w pojemnikach na balkonach i tarasach. Mocny zapach lawend w pewnym stopniu odstrasza komary i meszki.
Kup w sklepie onlinnne

Lawenda francuska (Lavandula stoechas)

Określana także jako arabska bądź hiszpańska, uprawiana jest głównie w pojemnikach na balkonach i tarasach. W uprawie lawenda francuska osiąga około 50-60 cm wysokości, ale w naturze jest wyższa. Jej największą zaletą są oryginalne kwiatostany, składające się z kwiatów płodnych, płonnych oraz bardzo dekoracyjnych podsadek. Kwitnie od maja. Kwiaty w barwie fioletowej, różowej, purpurowej i białej.

POLECANE ODMIANY
Do odmian Lavandula stoechas zaliczymy m.in. 'Papillon' (kwiaty purpurowe), 'Bella Rose' (kwiaty różowe), 'Tiara' (kwiaty fioletowe, podsadki białe).

Lawenda pośrednia (Lavandula intermedia

Jest mieszańcem uzyskanym w wyniku skrzyżowania lawendy wąskolistnej z Lavandula latifolia. Nazywana jest często lawendą holenderską.

POLECANE ODMIANY
Lawendy pośrednie osiągają większe rozmiary oraz posiadają bardziej okazałe kwiatostany, dlatego częściej wykorzystywane są do tworzenia bukietów. Przykładem odmiany lawendy pośredniej jest odmiana PURE PLATINUM 'Nico' o szarych liściach, fioletowych kwiatach, osiągająca około 50 cm wysokości. Inne odmiany to m.in. 'Grosso', 'Hidcote Giant'.

Lawenda (łac. Lavandula) Fot. Ron Mijailovic, pen_ash, Karen Arnold/Pixabay

Dlaczego warto posadzić lawendę w ogrodzie?

Lawenda ze względu na swoją dekoracyjność oraz zapach bardzo często sadzona jest w miejscach, w których wypoczywamy. Posadzona wokół tarasu nie tylko podniesie walory estetyczne miejsca, ale także w pewnym stopniu będzie odstraszać m.in. komary, a zapraszać barwne motyle. 

Jakie miejsce będzie najlepsze?

Jej niewielkie wymagania glebowe sprawiają, że może być sadzona w najbliższym otoczeniu budynków na gorszym podłożu. Doskonale nadaje się do naturalistycznych ogrodów skalnych, na słoneczne zbocza, skarpy. Lawenda jest rośliną miododajną.

  • Najlepiej prezentuje się posadzona w grupie m.in. wzdłuż ścieżek, na rabatach żwirowych.
  • Warto posadzić ją w towarzystwie róż, bodziszków, szałwii omszonej, liliowców, wybranych gatunków traw, roślin uprawianych w formie piennej.
  • Świetnie prezentuje się w formie mini-żywopłotów.
  • Lawenda nadaje się do ogródka ziołowego, który można stworzyć nie tylko w ogrodzie, ale także na tarasie czy balkonie.
  • Krzewinka estetycznie będzie wyglądać posadzona w glinianej donicy lub wiklinowym koszyku.

Wykorzystywana jest także w kuchni (m.in. do aromatyzowania mięs np. baraniny), przemyśle kosmetycznym (olejek lawendowy), a nawet farmaceutycznym (m.in. działanie uspokajające i antyseptyczne). W domu zazwyczaj wykorzystuje się ją do tworzenia dekoracji, a także odstraszania moli.

Lawenda - roślina miododajna Fot. Hans-Peter Clerc/Pixabay

Jak uprawiać lawendę? Krok po kroku

To o uprawie lawendy warto wiedzieć!

  • Stanowisko
    Lawenda jest rośliną ciepłolubną – pochodzi m.in. ze słonecznego południa Europy. Zakątek z lawendą powinien być słoneczny, zaciszny, osłonięty zimą przed wysuszającymi, mroźnymi wiatrami.
  • Woda
    W uprawie największym zagrożeniem dla lawendy jest zbyt mokre podłoże. Nie znosi tzw. "mokrych stóp".
  • Ziemia
    Ważne jest, aby lawendę sadzić w przepuszczalnym, ciepłym, luźnym i zasadowym podłożu. Zbyt ciężkie podłoże należy rozluźnić np. piaskiem, a także wzbogacić kompostem.

Uprawa lawendy w ogrodzie

Lawenda nie tylko nie jest szczególnie wymagająca, ale także mało absorbująca w uprawie. Przy niewielkim nakładzie pracy, zachwyci obfitym i długim kwitnieniem. 

Odległość między roślinami zależy od wysokości i szerokości sadzonej odmiany (zazwyczaj około 40 cm). Rośliny świeżo posadzone należy systematycznie podlewać. W kolejnych latach uprawy, krzewinka z dobrze rozbudowanym i głębokim systemem korzeniowym dobrze zniesie suszę. Lawendę systematycznie odchwaszczamy.

Jesienią warto ją podsypać kompostem, który dostarczy niezbędnych składników pokarmowych, a także poprawi strukturę podłoża. 

Lawenda nie jest podatna na choroby i szkodniki, ale przy nadmiernej wilgotności, może zostać porażona przez choroby grzybowe, np. szarą pleśń.

Ładny pokrój lawendy zapewni nam systematyczne cięcie. W ciągu roku przycinanie lawendy wykonuje się dwukrotnie. Po kwitnieniu ścinamy kwiatostany z fragmentem łodygi, natomiast wiosną, usuwamy m.in. uszkodzone, przemarznięte pędy, a także skracamy lawendę na wysokość, która nam odpowiada.

Nie tniemy lawendy na wysokości zdrewniałych pędów, gdyż na tej wysokości krzewinka gorzej się regeneruje. Młode rośliny w celu zagęszczenia ścinamy o połowę. Starsze okazy można spróbować odmłodzić ścinając je na wysokości około 10 cm. Jeżeli lawenda się nie zregeneruje, należy ją wkopać, a na jej miejsce posadzić nową roślinę.

Uprawa lawendy w doniczce doniczce

Uprawiając lawendę w pojemniku należy zapewnić jej donicę z dużymi otworami, którymi spłynie nadmiar wody. Konieczny jest także drenaż oraz przepuszczalne podłoże. W pielęgnacji roślin należy zwrócić uwagę na podlewanie, które należy dostosować do indywidualnych potrzeb konkretnej rośliny, uzależnionych m.in. od panujących warunków atmosferycznych. Jeżeli chodzi o nawożenie, wybierajmy nawozy organiczne bądź o spowolnionym działaniu. Lawenda nie wymaga obfitego nawożenia.

Cięcie lawendy, fot. lithiumphoto - Fotolia Fot. lithiumphoto/Fotolia

Rozmnażanie lawendy

Lawendę można rozmnożyć generatywnie (młode rośliny uzyskuje się z nasion) bądź wegetatywnie (m.in. poprzez sadzonki zielne, odkłady, a w razie potrzeby dzielenie rozrośniętych roślin).

► Z NASION
W przypadku rozmnażania lawendy z nasion należy pamiętać, że nasiona zebrane z roślin odmianowych nie powtórzą cech rośliny matecznej, dlatego odmiany rozmnażamy wegetatywnie. Nasiona najlepiej kupić u sprawdzonego sprzedawcy, będą wówczas odpowiednio przygotowane.

Jeżeli nasiona zbierzemy samodzielnie, w celu lepszego i równomiernego kiełkowania, powinny one przejść stratyfikację.

Wysiewając nasiona jesienią bezpośrednio w grunt, stratyfikacja przebiegnie w sposób naturalny, a wiosną pojawią się młode rośliny (zależnie od warunków atmosferycznych, skuteczność tej metody bywa mniej lub bardziej satysfakcjonująca).

Przed siewem wiosennym nasiona poddajemy stratyfikacji, mieszając je z wilgotnym pisakiem. Następnie wkładamy do lodówki na okres kilku tygodni. Dopiero po przeprowadzeniu stratyfikacji, nasiona wysiewamy do pojemników, wypełnionych przepuszczalnym podłożem np. piaskiem, wymieszanym z odkwaszonym torfem. Uzyskane rośliny na stałe miejsce wysadza się w następnym roku.

► POPRZEZ SADZONKI
Rozmnażanie lawendy poprzez sadzonki zielne, polega na pozyskaniu z rośliny matecznej zdrowych pędów wierzchołkowych bez kwiatostanu, długości około 10 cm, które sadzonkuje się w przepuszczalnym podłożu, stosując ukorzeniacz. Podobnie ukorzeniamy sadzonki półzdrewniałe.

Sadzonki pobieramy wiosną bądź na przełomie lata i jesieni. Pojemnik z ukorzeniającymi się roślinami, powinien być ustawiony w miejscu, w którym nie będzie narażony na bezpośrednie nasłonecznienie. Poza tym sadzonki oczyszczone z dolnych liści nie mogą stykać się z podłożem, a także pozostałymi sadzonkami.

► PRZEZ ODKŁADY
Kolejnym sposobem na rozmnożenie lawendy są odkłady. Ten sposób rozmnażania również nie jest skomplikowany – polega na przytwierdzeniu do podłoża wybranej łodygi i obsypania jej podłożem. W okresie ukorzeniania należy zwrócić uwagę na wilgotność podłoża.

► PODZIAŁ
Rozrośniętą lawendę w razie konieczności można rozmnożyć poprzez podział, przy czym drewniejąca lawenda nie zawsze wystarczająco się regeneruje. Chcąc podzielić lawendę, należy rok wcześniej obsypać ją podłożem (kopczykowanie), a dopiero wówczas dzielić.

Lawenda w ogrodzie, fot. karsaiatti - Pixabay Fot. karsaiatti/Pixabay

Zimowanie lawendy w gruncie...

Najbardziej trwałym gatunkiem lawendy jest lawenda wąskolistna. Jeżeli zapewnimy jej odpowiednie stanowisko i podłoże, dość dobrze zniesie zimę. Z pewnością mniej problemów z lawendą wąskolistną będą mieli właściciele ogrodów, którzy w razie potrzeby mogą lawendę okryć gałązkami świerkowymi.

Kupując lawendę do ogrodu należy wybierać odmiany sprawdzone, uprawiane od lat, bardzo dobrze rosnące w naszym klimacie (w sprzedaży dostępne są odmiany lawendy wąskolistnej mniej lub bardziej mrozoodporne).

...i w doniczce

Na okres zimy pojemnik z lawendą najlepiej zadołować w ogrodzie, a jak nie ma takiej możliwości okryć, pamiętając, aby ustawić doniczkę w osłoniętym miejscu, stawiając np. na styropianie, okrywając włókniną itp.

Można także przetrzymać lawendę w widnym, ale chłodnym pomieszczeniu, ograniczając podlewanie rośliny do minimum. W jasnym, a zarazem chłodnym pomieszczeniu można spróbować przechować także lawendę francuską.


Tekst: Grzegorz Bogucki, zdjęcie tytułowe: Miroslawa Drozdowski/Fotolia

Autor
Uprawa lawendy w ogrodzie i w doniczce | Jaką wybrać? Gdzie posadzić?
Uprawa lawendy w ogrodzie i w doniczce | Jaką wybrać? Gdzie posadzić?
Grzegorz Bogucki

Bloger, pasjonat roślin i ogrodów. Od kilkunastu lat zajmujący się pisaniem artykułów, dzieląc się tym, co mu w duszy gra. Jego ulubione rośliny to drzewa i krzewy, na które nie ma już miejsca w swoim niewielkim ogrodzie. Książki to jego słabość, zwłaszcza stare akademickie podręczniki o  tematyce ogrodniczej, znalezione na półkach antykwariatów. 

Tagi
 
Powiązane tematy
Zwiń Pokaż więcej (19)
Powiązane rośliny

Komentarze

Dodaj komentarz
Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu. Może będziesz pierwsza/-y? Zajrzyj na Forum ZielonyOgrodek.pl

Gość pozdrawiam

24-07-2020 14:17

Jeśli lawenda się przyjmie, dalej poradzi sobie sama. Jedynie co ja robię, to odmładzam rośliny i... rozdaję nadmiar. Roślina odporna na słońce i przyciąga całe rzesze zapylaczy.

Gość Magda

19-06-2020 09:10

Lawenda to piękny kwiat, więc dzięki wielkie za te cenne wskazówki, które postaram się wdrożyć w życie. A gdzie polecasz zamawiać takie rośliny. Mi zdarza się tutaj https://www.rosliny-magda.pl/

Gość Andy

22-09-2019 06:37

Łoł ! Nie wiedziałem , że z tą lawendą aż tyle ceregieli . Toż to istne misterium . Ile chodzenia , doglądania , pielęgnowania. Jest obawa , że takie choćby bluszcze poczują się zaniedbane ! A tak serio - posadziłem toto w dowolnie wybrany miejscu w ogrodzie i zapomniałem ...

Zajrzyj na Forum ZielonyOgrodek.pl