Uprawa irysów w ogrodzie | Wszystko, co musisz wiedzieć
Irysy czyli kosaćce to jedne z najpopularniejszych kwiatów ogrodowych. Poznaj ich najpopularniejsze gatunki i odmiany oraz dowiedz się jakie mają wymagania i jak je pielęgnować.
Spis treści
Jakie gatunki i odmiany irysów uprawiać?
Irysy w ogrodzie
Irysy, inaczej kosaćce, reprezentuje ponad 300 gatunków bylin kłączowych i cebulowych! Są one jednymi z piękniejszych kwiatów późnej wiosny, które zachwycają różnorodnością kształtów i kolorów. Są łatwe w uprawie – wystarczy, że zapewnimy im słoneczne stanowiska, a przed sadzeniem zadbamy o żyzność podłoża.
Najbardziej popularne w Polsce są irysy bródkowe i żyłkowane. Podczas sezonu nie wykopuje się ich kłączy ani cebul. Jedynie co 3-4 lata, gdy rośliny rozrosną się zbyt mocno na rabacie, dzieli się ich kłącza, usuwając stare środkowe części i sadząc na nowo młodsze zewnętrzne przyrosty.
• Kosaciec żyłkowany
Kosaciec żyłkowany (Iris reticulata) jest przedstawicielem irysów cebulowych. Osiąga ok. 20 cm wysokości i kwitnie już wiosną (w marcu–kwietniu). W lipcu, gdy zaschną jego liście, można podjąć się jego rozmnażania (przez podział cebul). Kwiaty mają różne odcienie fioletów i kontrastowe, żółte plamki na płatkach.
Ciekawe odmiany kosaćca żyłkowanego:
- 'Katharine Hodgkin' – biało błękitne kwiaty z jasnożółtą plamą
- 'Rejoice' – 15 cm wys., intensywnie purpurowe kwiaty
- 'Purple Gem' – fioletowo-purpurowe kwiaty o wąskich płatkach
- 'J.S. Dijt' – 12 cm wys., ciemnopurpurowe kwiaty
- 'Painted Lady' – wąskie, białe płatki z fiołkowym zabarwieniem
|
Irysy żyłkowane posadzone w formie łanu. |
• Kosaciec bródkowy
Kosaciec bródkowy (Iris barbata) należy do irysów kłączowych, najczęściej uprawiany ze względu na różnorodność kolorów i kształtów kwiatów oraz wysokości roślin. Odmiany miniaturowe osiągają wysokość 10–20 cm, pośrednie oraz wysokie 70–90 cm.
Kwitnienie irysów bródkowych przypada na maj. Ich kwiaty są duże i występują w całej palecie barw. U różnych odmian spotyka się brzegi płatków oraz bródki kontrastowo zabarwione w stosunku do reszty kwiatu.
Ciekawe odmiany kosaćca bródkowego:
- 'Decadence' – kwiaty dwubarwne żółtobordowe
- 'Peach Frost' – kwiaty delikatnie wybarwione na kolor brzoskwiniowy
- 'Ming Dynasty' – intensywnie żółte kwiaty
- 'Superstition' – kwiaty czarnofioletowe
- 'Spiced Lemon' – kwiaty żółto-brązowe
- 'Change of Pace' – kwiaty w kilku odcieniach różu
Jak uprawiać irysy?
Sadzenie i pielęgnacja
Sadzenie
Najlepszym momentem sadzenia kłączy jest sierpień i wrzesień. Istotne jest ukorzenienie się roślin jeszcze przed zimą, dlatego jeśli lato jest upalne, powinno się poczekać z sadzeniem do września. Dla irysów bródkowych bardzo istotny jest drenaż podłoża. Zaleca się sadzenie ich na podwyższonej rabacie (wzniesieniu) lub na pochyleniu terenu (stoku).
Kłącza sadzi się stosunkowo płytko. Zielona część ma wystawać ponad ziemię, korzenie skierowane do dołu, a same kłącza przysypane po bokach na ok. 1 cm. Zbyt głębokie sadzenie może doprowadzić do gnicia kłączy lub słabego kwitnienia. Odległość między irysami na rabacie to 30–60 cm, w zależności od wielkości odmiany.
Podlewanie
Nowo posadzone irysy podlewa się, dzięki czemu roślina szybciej się zakorzeni. W kolejnych sezonach podlewanie nie jest tak bardzo istotne (z wyjątkiem upalnych dni) – irysy nie tolerują jednak zalewania.
Pozostałe zabiegi pielęgnacyjne
Pielęgnacja rabaty z tymi bylinami polega głównie na odchwaszczaniu, co pozwala wierzchołkom kłączy wygrzewać się w słońcu. Nie powinno się ściółkować korą ani innym materiałem. Podczas kwitnienia, sukcesywnie usuwa się przekwitnięte kwiaty, a gdy roślina już nie kwitnie – wycina się całą łodygę przy ziemi. Późną jesienią przycina się liście na ok. 15 cm. Zimą nowo posadzone irysy potrzebują okrycia ze słomy, sosnowych gałązek albo suchych liści.
Film
Irysy czyli kosaćce w ogrodzie
Tekst: Małgorzata Szymańska, zdjęcie tytułowe: Ralph/Pixabay, kconnors/Morguefile
TEMATY NA CZASIE 
Komentarze