Psianka słodkogórz (Solanum dulcamara)

Psianka słodkogórz (Solanum dulcamara) to półkrzew lub wieloletnie pół-pnącze z rodziny psiankowatych (Solanaceae). Na stanowiskach naturalnych można go spotkać w Afryce Północnej, Azji i w Europie, w tym także w Polsce.

Wieloletnie pół-pnącze lub półkrzew może dorastać do ok. 1,5-2 m wys., tworząc rozgałęzione, lekko owłosione, ulistnione pędy, w górnej części zielone, w dolnej drewniejące. Pędy rozrastają się szeroko i mogą pokładać się na ziemi lub wspinać po podporach.

Liście są duże, ogonkowe, szeroko-lancetowate lub sercowate, ostro zakończone, zielone, całobrzegie, często z dwoma łatkami u podstawy i wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem. Na pędach układają się naprzemianlegle.

Psianka słodkogórz kwitnie od maja do sierpnia. Na pędach pojawiają się nieduże kwiaty, z pięcioma fioletowymi, odgiętymi do tyłu płatkami i mocno wystającymi, zebranymi w stożek, żółtymi pręcikami. Osadzone są na długich, rozgałęzionych, lekko omszonych szypułkach i tworzą luźne, zwisające baldachogrona.

Cała roślina jest silnie trująca.

Po przekwitnieniu przekształcają się w owoce mające postać pękatej, wydłużonej jagody. Owoce początkowo są zielone, a po dojrzeniu jaskrawoczerwone, mięsiste i błyszczące. W swoim wnętrzu zawierają niewielkie, owalne, spłaszczone, kremowobiałe nasiona. Owoce osadzone są na długich szypułkach i zebrane w zwisające grona.

Wymagania i uprawa

Psianka słodkogórz w naturze chętnie zasiedla półcieniste lub cieniste stanowiska, które są dostatecznie wilgotne (zarośla, brzegi zbiorników wodnych oraz leśne, wilgotne polany). W uprawie preferuje żyzne, bogate w azot, wilgotne lub nawet mokre gleby. Jest w pełni mrozoodporna.

Gatunek można rozmnażać przez wysiew nasion, jednak odmiany ozdobne rozmnaża się wyłącznie wegetatywnie, zwykle przez podział dorosłych egzemplarzy lub odkłady.

Zastosowanie

Pomimo iż psianka słodkogórz na każdym etapie rozwoju jest rośliną dekoracyjną (posiada atrakcyjne kwiaty i piękne, czerwone owoce).

Roślina najlepiej prezentuje się w pobliżu oczek wodnych lub na wilgotnych rabatach naturalistycznych, a także w ogrodach leśnych. Dobrze komponuje się z roślinami nadbrzeżnymi oraz z funkiami i niecierpkami. Czasami bywa też prowadzona po podporach jako prymitywne pnącze.

Wybrane odmiany

• 'Variegatum' – zielone liscie z szerokim, kremowobiałym, nieregularnym obrzeżem
  
  

Ciekawostki

Nazwa polska i łacińska rośliny wywodzi się od smaku jej pędów, które na zewnątrz są słodkie, a wewnątrz gorzkie (łac. dulcis – słodki, amarus – gorzki). Roślinę można znaleźć pod bardzo wieloma określeniami, szczególnie w języku angielskim (np. bittersweet nightshade, climbing nightshade, fellenwort, felonwood, poisonberry, trailing nightshade, Amara Dulcis, itd. [źródło: wikipedia.org]).

Psianka słodkogórz we wszystkich swoich tkankach zawiera substancje toksyczne (min. solaninę). Dawniej była wykorzystywana do celów leczniczych (zewnętrznie, np. na opryszczkę), ale ze względu na jej wysoką toksyczność obecnie już jej się nie stosuje.

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: SandraFotodesign, Manka, vodolej/Depositphotos, Annette Meyer/Pixabay

CZY W OPISIE SĄ INFORMACJE, KTÓRYCH SZUKAŁAŚ/-EŚ? DAJ ZNAĆ W KOMENTARZU!