Seler naciowy (Apium graveolens var. dulce)

Seler naciowy (Apium graveolens var. dulce) to roślina z rodziny selerowatych (Apiaceae), będąca botaniczną odmianą selera zwyczajnego.

W zależności od odmiany może dorastać do ok. 20/30 cm lub 60/70 cm wys. W przeciwieństwie do selera zwyczajnego nie rozwija zgrubiałego korzenia spichrzowego, ale tworzy grube, mięsiste, sztywne, soczyste, wzniesione ogonki liściowe, zebrane w gęstą rozetę i zwieńczone na szczycie nielicznymi, pierzastymi liśćmi. Jego częścią jadalną są ogonki liściowe, a nie korzeń.

Wymagania i uprawa

Seler naciowy w uprawie oczekuje ciepłego, słonecznego, osłoniętego od wiatru stanowiska i żyznej, próchniczej, stale lekko wilgotnej, odchwaszczonej gleby najlepiej o lekko kwaśnym lub obojętnym odczynie pH (6,5-7,0). Ze względu na duże wymagania pokarmowe, najlepiej rośnie na stanowiskach w pierwszym roku po oborniku. Ma też dość wysokie wymagania wodne, dlatego w okresach bezdeszczowych potrzebuje systematycznego nawadniania (nie toleruje suszy). Trzeba też pamiętać, że seler naciowy nie może być uprawiany na stanowiskach po sobie ani po innych roślinach z rodziny selerowatych nawet przez 4 lata.

W zależności od odmiany i upodobań, ogonki liściowe selera można poddać zabiegowi bielenia (ocieniania) lub pozostawić w naturalnej postaci. Zabieg bielenia polega na wiązaniu latem liści i obsypaniu ich ziemią do połowy wysokości na ok. 1,5 m-ca przed planowanym zbiorem. Zamiast ziemi, która nadaje nieco ziemistego smaku liściom, do bielenia można wykorzystać też tekturę falistą (osłania się ogonki, ale nie liście). Ogonki selerów niebielonych, mają większą wartość odżywczą i bardziej wyrazisty smak, bielone są natomiast jaśniejsze i delikatniejsze.

Seler naciowy to roślina ciepłolubna o umiarkowanie długim okresie wegetacji (w zależności od odmiany ok. 70-80/100 dni), dlatego najlepiej uprawiać ją z rozsady przygotowywanej pod osłonami już w marcu. Gotową rozsadę można też kupić wiosną na targu.

Ze względu na wysokie wymagania cieplne selera, roszadę na miejsce stałe sadzi się w drugiej połowie V lub na początku VI, zwykle w rozstawie 30 x 40 cm.

Zastosowanie

U selera naciowego częścią jadalną są zarówno mięsiste, chrupiące ogonki liściowe jak i pierzaste liście. Są one pozbawione charakterystycznej goryczki liści selera zwyczajnego, ale posiadają wyrazisty smak i silny aromat.

Można spożywać je na surowo, jako dodatek do sałatek, surówek i dipów, ale można też wykorzystywać do rozmaitych dań zapiekanych, duszonych lub gotowanych. Liście poprawiają i zaostrzają smak zup. Ogonki wykorzystuje się też do przygotowywania koktajli warzywnych.

Wybrane odmiany

• 'Verde Pascal' – odm. o średniej sile wzrostu, sugerowane bielenie ogonków
• 'Nuget' i 'Goldgelber 2' – odm. wczesne, ogonki jasnozielone
• 'Zefir' – odm. średniowczesna, zwykle nie wymaga bielenia

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: pasja1000, McJapid, Hans Braxmeier/Pixabay