Aronia czarna (Aronia melanocarpa)
Aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpa) nazywana też aronią czarną to duży krzew zaliczany do rodziny różowatych (Rosaceae). Jego ojczyzną jest Ameryka Północna, gdzie jest uprawiany, ale też spotykany w stanie dzikim.
Aronia jest okazałym, długowiecznym krzewem owocowym dorastającym do ok. 2-3 m. Ma wzniesiony pokrój i rozgałęzione pędy, pokryte dużymi, jajowatymi, ciemnozielonymi, ząbkowanymi na brzegach liśćmi, które jesienią przebarwiają się na pomarańczowo-czerwony kolor. U starszych egzemplarzy pokrój krzewu staje się bardziej rozłożysty, gdyż pędy przewieszają się na boki pod ciężarem owoców.
Aronia czarna zakwita wiosną (V-VI), wydając drobne, białe, pięciopłatkowe kwiaty, zebrane w baldachogrona. Jesienią (IX) z zapylonych kwiatów rozwijają się kuliste, czarne, mięsiste owoce, pokryte czarną, błyszczącą, niekiedy delikatnie owłosioną skórką i zebrane w wiszące baldachogrona. Długo utrzymują się na pędach i zachowują jędrność, dlatego można zbierać je sukcesywnie.
Owoce początkowo mają cierpki smak, ale po lekkim przemrożeniu stają się smaczniejsze i bardziej słodkie.
Wymagania i uprawa
Aronia czarnoowocowa jest krzewem bardzo wytrzymałym, mało wymagającym i łatwym w uprawie. Preferuje stanowiska słoneczne i żyzne, próchnicze, lekko wilgotne i lekko kwaśne gleby, ale doskonale poradzi sobie także w niewielkim półcieniu i na słabym, przepuszczalnym, a nawet piaszczystym podłożu. Jest też w pełni mrozoodporna i nie wymaga zimowego okrycia. Rzadko jest atakowana przez szkodniki i choroby.
Cięcie aronii należy przeprowadzać ostrożnie. Krzew tnie się w marcu, gdy roślina jest jeszcze w uśpieniu. Młode krzewy przycinamy w celu rozkrzewienia się, a u starszych osobników usuwamy wieloletnie pędy, gdyż najlepsze owoce zawiązują się na 2-3 letnich pędach.
Aronię można rozmnażać z sadzonek zielnych, przez szczepienie oraz z nasion (krzewy uzyskane z nasion silniej rosną).
Zastosowanie
Aronia czarna w ogrodzie może mieć wiele zastosowań. Najczęściej uprawiana jest jako krzew użytkowy, rodzący wartościowe owoce, nadające się na nalewki, przetwory, soki i do mrożenia, ale może być też pięknym krzewem ozdobnym, który wiosną zachwyca białymi kwiatami, a jesienią pięknymi, czerwono-pomarańczowymi, długo utrzymującymi się n pędach liśćmi.
Krzewy można sadzić w ogrodzie jako soliter lub uprawiać w grupach. Nadaje się także do tworzenia luźnych żywopłotów. Na rynku dostępne są też odmiany w formie piennej (szczepione na pniu), które mogą być atrakcyjnymi roślinami ozdobnymi.
Wybrane odmiany
- 'Galicjanka' – odm. o licznych, kulistych, czarnych owocach pokrytych woskowatym nalotem
- 'Hugin' – odm. niska (1-1,5 m. wys.) o kulistych, czarnych owocach pokrytych woskowatym nalotem
- 'Nero-Eggert' – plenna odmiana o cienkich, owłosionych pędach i czarnych, błyszczących owocach
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: AdobeStock, Merja Partanen, Krzysztof Jaracz, Merja Partanen, Gérard Jaworski / Pixabay
Komentarze