Zimowit jesienny (Colchicum autumnale)

Zimowit jesienny (Colchicum autumnale syn. multiflorum) to roślina cebulowa należąca do rodziny liliowatych (Liliaceae). Dziko rosnące zimowity spotyka się w Europie zachodniej, południowej i środkowej, aż po Azję Środkową (a nawet Indie). Na terenie Polski występuje na podgórskich łąkach oraz w południowo-zachodniej części kraju.

Zimowit jesienny osiąga do 30 cm wysokości. Liście rośliny są szerokie, lancetowate, nagie i pojawiają się wiosną wraz z owocami zimowita. Roślina wytwarza do 4 liści, które mają ok. 20 cm długości.

Jedna roślina może wytworzyć do 6 kwiatów. Mają one długość 10-20 cm i są wąsko-dzwonkowate z kremową rurką. Płatków okwiatu jest 6 i mają włoski na wewnętrznej stronie. Występują w kolorach najczęściej jasnofioletowych, ale też białym, różowym czy purpurowym. Nitkowate pręciki rośliny są nagie, a pylniki na końcach duże jak na wielkość kwiatu i wyraźnie żółte; szyjki 3 i wolne. Zimowity jesienne kwitną z końcem sierpnia, we wrześniu i październiku.

Organem podziemnym rośliny jest jajowata bulwa o rozmiarach wahających się między 2,5-6 cm x 2-4 cm.

Jest to roślina silnie trująca (może stanowić niebezpieczeństwo dla dzieci lub zwierząt domowych).

Wymagania i uprawa

Zimowit jesienny będzie najlepiej rosnąć na miejscu słonecznym, na podłożu próchniczym i przepuszczalnym o pH obojętnym lub lekko zasadowym i wilgotnym.

Roślin nie trzeba wykopywać. Można to robić co mniej więcej 3-4 lata, gdy nadmiernie się zagęszczą.

Zimowity można sadzić też do donic na tarasy i balkony – są jednymi z częstych roślin w kompozycjach z bratkami czy krokusami jesiennymi.

Zastosowanie

Jest często sadzony na rabatach kwiatowych i jest zaliczany do najlepszych kwiatów jesiennych nasadzeń. Przez swoje małe rozmiary sprawdza się na najniższe piętro kwietników i jest dobrą rośliną na kolorowe obwódki.

Częścią leczniczą są bulwy, które po zebraniu wiosną kroi się na plasterki i suszy. Zimowit jesienny ma działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Ciekawe odmiany

• 'Album' – kwiaty białe
• 'Alboplenum' – kwiaty pełne, białe, o wąskich płatkach
• 'Plenum' (syn. 'Pleniflorum') – kwiaty pełne, jasne, fioletowo-różowe
• 'Waterlily' – kwiaty pełne, bardzo wąskie płatki, jasno-fioletowe (zdj. 3)
  
  

Ciekawostki

Poprzez swoje duże podobieństwo do krokusa (Crocus) jest bardzo często mylony z jego jesiennymi odmianami. W przeciwieństwie do niech zimowit ma nieco większe kwiaty o 6 pręcikach (krokus ma ich 3).

Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: iBulb