Gałęzie z drzewa sąsiada po Twojej stronie ogrodzenia. Czy możesz je wyciąć bez pozwolenia?

Przycięcie gałęzi sąsiada – co mówi prawo?

Zgodnie z polskim Kodeksem Cywilnym, istnieje jasne rozróżnienie między możliwością wycinki całych drzew a przycinania gałęzi czy korzeni, które przechodzą na teren naszej działki z działki sąsiada. Podstawą prawną pozwalającą na działanie w przypadku niechcianych gałęzi i korzeni jest art. 150 kodeksu cywilnego. Przepis ten upoważnia właściciela działki do obcięcia korzeni oraz gałęzi, a nawet owoców, które zwieszają się z sąsiedniego gruntu na jego posesję. Jednak aby móc skorzystać z tego uprawnienia, właściciel musi spełnić jeden istotny warunek: wcześniej uprzedzić sąsiada o problemie i wyznaczyć mu rozsądny termin na usunięcie tych przeszkód.

Warto zauważyć, że uprzedzenie sąsiada o zamiarze przycięcia i wyznaczenie mu terminu na usunięcie niechcianych roślin powinno, dla celów dowodowych, zostać dokonane w formie pisemnej. Jeśli sąsiad nie zareaguje w wyznaczonym terminie, właściciel ma prawo samodzielnie podciąć rośliny, nie obawiając się przy tym konsekwencji, takich jak na przykład uschnięcie rośliny. Takie stanowisko potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego.

Kodeks cywilny idzie nawet dalej, dając właścicielowi działki prawo do zachowania dla siebie obciętych części roślin. Można je następnie wykorzystać według własnego uznania, na przykład do spalenia. To pokazuje, że prawo stara się chronić nie tylko poszanowanie granic własności, ale także umożliwia właścicielom działek podejmowanie samodzielnych działań w celu ochrony swojego majątku i komfortu życia, oczywiście w ramach zasad określonych przez prawo.

W sytuacjach, kiedy gałęzie są zbyt wysokie do samodzielnego usunięcia lub drzewo w znacznym stopniu zacienia działkę, na pomoc może przyjść art. 144 k.c. Wskazuje on, że właściciel nieruchomości powinien powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę. Sąd Najwyższy w wyroku III CRN 126/72 stwierdził, że do takich negatywnych oddziaływań zalicza się również nadmierne zacienienie nieruchomości. W takich przypadkach, gdy działania lub zaniechania sąsiada wpływają na prawa innych użytkowników gruntów, możliwe jest złożenie pozwu do sądu, co może poskutkować wycięciem drzewa.

Kolejność działań – jak przyciąć legalnie?

Proces przycinania gałęzi lub korzeni drzew sąsiada, które naruszają granice naszej posesji, musi być przeprowadzony zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, aby uniknąć potencjalnych konfliktów i zarzutów naruszenia prawa. Oto szczegółowy przewodnik, jak postępować krok po kroku: 

1. Komunikacja z sąsiadem: Pierwszym i najważniejszym krokiem jest próba polubownego rozwiązania sytuacji poprzez bezpośrednią rozmowę z sąsiadem. Należy poinformować go o problemie i wyrazić swoje obawy oraz prośbę o przycięcie niechcianych gałęzi czy korzeni. Idealnie, gdyby udało się osiągnąć porozumienie bez konieczności angażowania formalnych procedur.
   
   
2. Pisemne uprzedzenie: Jeżeli rozmowy nie przynoszą rozwiązania, kolejnym krokiem jest formalne uprzedzenie sąsiada o zamiarze przycięcia gałęzi. W tej korespondencji należy wyraźnie określić termin, w jakim sąsiad powinien samodzielnie usunąć przeszkadzające elementy roślin. Komunikat ten najlepiej przekazać w formie pisemnej, aby mieć dowód na ewentualne potrzeby prawne.
   
   
3. Wyznaczenie terminu: Termin na usunięcie przez sąsiada gałęzi lub korzeni powinien być wystarczająco długi, by umożliwić mu podjęcie niezbędnych działań, ale jednocześnie nie może być zbyt odległy, aby nie przedłużać problemu. Standardowo przyjmuje się termin 14-30 dni.
   
   
4. Przycięcie gałęzi: Jeśli mimo upływu wyznaczonego terminu sąsiad nie podejmie żadnych działań, wówczas właściciel działki ma prawo samodzielnie przyciąć wystające gałęzie lub korzenie, ale tylko do granicy swojej posesji. Należy to robić w sposób nie zagrażający zdrowiu i życiu roślin, najlepiej korzystając z usług profesjonalnych ogrodników lub arborystów, którzy wiedzą, jak wykonać tę czynność prawidłowo.
   
   
5. Postępowanie z odpadami: Po przycięciu, właściciel działki ma prawo zatrzymać obcięte gałęzie. Może je wykorzystać na własne potrzeby, na przykład do kompostowania, albo też zdecydować się na ich utylizację. Ważne, aby postępowanie z pozostałościami roślinnymi było zgodne z lokalnymi przepisami dotyczącymi odpadów.
   
   
6. Dokumentacja działań: Warto zadbać o odpowiednią dokumentację podjętych działań, w tym zapisanie dat i treści rozmów z sąsiadem, kopie wszelkich korespondencji, a nawet dokumentację fotograficzną przed i po przycięciu. Taka dokumentacja może okazać się niezbędna, jeżeli sprawa miałaby trafić przed oblicze sądu.
   
   

Postępując zgodnie z powyższą kolejnością działań, można legalnie i bez ryzyka naruszenia praw sąsiada, przyciąć gałęzie lub korzenie drzew, które naruszają przestrzeń naszej działki, minimalizując przy tym ryzyko ewentualnych sporów sąsiedzkich.

Jak unikać konfliktów?

Pamiętajmy, że dobrosąsiedzkie relacje są bezcenne i warto dbać o nie na każdym etapie rozwiązywania problemów. Otwarta komunikacja i próba zrozumienia potrzeb drugiej strony to klucz do uniknięcia niepotrzebnych sporów.

Zgodnie z polskim Kodeksem Cywilnym, każdy właściciel ma prawo do usuwania gałęzi lub korzeni drzewa, które przechodzą na jego teren z działki sąsiada. Ważne jest jednak, by przed podjęciem tak drastycznego kroku jak przycinanie, podjąć próbę polubownego rozwiązania sprawy. Należy pamiętać, że dialog z sąsiadem jest zawsze najlepszym rozwiązaniem. Często okazuje się, że wspólnie można znaleźć kompromis, który zadowoli obie strony.

Zdjęcie tytułowe: stephm2506 / AdobeStock