Porzeczka czerwona (Ribes rubrum)

Porzeczka czerwona (Ribes rubrum) jest krzewem należącym do rodziny agrestowatych (Grossulariaceae). Jest polskim gatunkiem rodzimym i występuje w stanie dzikim na terenie całego kraju. W uprawie znaczenie mają jednak głównie jej użytkowe odmiany o większych i liczniejszych owocach. 

Porzeczka czerwona jest rozłożystym, luźnym krzewem, dorastającym do ok. 1,5-2 m. wys. Tworzy wzniesione, sztywne, rozgałęziające się pędy i duże, szerokie, zielone, klapowane liście, osadzone na sztywnych, krótkich ogonkach.

Krzew zakwita wiosną (IV), wydając liczne, niewielkie, żółtozielone kwiaty, zebrane po kilkanaście w wiszące grona. W lipcu z kwiatów rozwijają się kuliste owoce (jagody), które początkowo są zielone, a po dojrzeniu czerwone (VII), pokryte przeźroczystą, błyszczącą skórką, okrywającą czerwony, jędrny miąższ. Dojrzałe owoce mają kwaskowaty smak i są trwałe – mogą pozostawać na krzewie nawet przez kilka tygodni.

Wymagania i uprawa

Porzeczka czerwona nie jest krzewem trudnym w uprawie, ale wymaga żyznych, próchniczych, lekko wilgotnych gleb o lekko kwaśnym odczynie pH i słonecznego stanowiska. Jest całkowicie mrozoodporna. 

Porzeczki czerwone owocują na krótkopędach, wydając największy plon na pędach 2-4 letnich. Owoce powinny być zbierane w okresie pełnej dojrzałości.

Do dobrego owocowania potrzebuje właściwego cięcia: 

• Pierwszy raz należy przyciąć je zaraz po posadzeniu, skracając wszystkie pędy nad 2-3 oczkiem ponad ziemią.
• W następnych latach krzewy przycina się w taki sposób, aby pozostało na nich 3-5 najsilniejszych pędów z każdego roku. Podczas cięcia, pędy warto też skrócić o ½ długości, dzięki czemu roślina wytworzy więcej krótkopędów, na których zawiąże owoce.
• Od piątego roku usuwa się u podstawy wszystkie pędy 5-letnie i starsze. Cięcie to najlepiej przeprowadzać przed rozpoczęciem wegetacji (III) lub zaraz po owocowaniu.
  
  

Zastosowanie

Porzeczka czerwona nie ma szczególnych walorów ozdobnych, za to jest wartościowym krzewem owocowym. Jej owoce zawierają dużą ilość witaminy C i nadają się do spożycia na surowo oraz są wykorzystywane do produkcji dżemów, win, soków, galaretek i nalewek.

W medycynie ludowej widnieją jako środek napotny, obniżający temperaturę i łagodnie przeczyszczający.

Wybrane odmiany

• 'Rosetta' – odm. o dużych, czerwonych owocach
• 'Jonkheer van Tets' - odm. o dużych, ciemnoczerwonych owocach i długich gronach
• 'Detvan' – odm. o średnich gronach i ciemnoczerwonych owocach
• 'Rovada' – odm. o dużych, czerwonych owocach i długich gronach
  
  

Ciekawostki

Pierwsze zapiski dotyczące uprawy porzeczki czerwonej datuje się na XV wiek. Pierwszymi największymi producentami byli Francuzi oraz Belgowie. Porzeczki rosną pospolicie na terenie niemal całej Europy, a duże jej grupy często znajdują się w pobliżu rzek – stąd prawdopodobnie wzięła się polska nazwa rośliny.

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Henryk Niestrój, Pezibear, zoosnow, NickyPe / Pixabay

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!