Remont tarasu: jak i za ile to zrobić?

Taras do remontu: jak to zrobić?

Taras, szczególnie niezadaszony, to jeden z najbardziej narażonych na zniszczenie elementów domu. Oprócz tego, że podlega obciążeniom, cały czas wystawiony jest na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych: wiatru, deszczu i śniegu, a także bardzo niskiej i bardzo wysokiej temperatury.

Często podczas eksploatacji ujawniają się błędy w sztuce budowlanej, popełnione na etapie wznoszenia tej części domu. Usterki mogą być również następstwem użycia niewłaściwych materiałów. Czynniki te sprawiają, że nawet po kilku latach (niekiedy po roku) użytkowania, taras może wymagać remontu. Jak naprawić obiekt nad pomieszczeniem, jak taras oparty na betonowej płycie, a jak ten posadowiony na gruncie?

Taras nad pomieszczeniem

Najczęściej spotykanym problemem na tego typu tarasach jest uszkodzona izolacja. Jej objawem są zacieki widoczne w pomieszczeniu pod tarasem.

Jeśli źle uszczelniono jego krawędź lub styk ze ścianą budynku, naprawa ograniczy się tylko do uszczelnienia strefy brzegowej tarasu. Przyczyna przeciekania wody może być też niestety dużo poważniejsza. Jeżeli na skutek pęknięć w podłożu (omówimy tu przypadek tarasu wykończonego popularnymi płytkami ceramicznymi) uszkodzona została izolacja przeciwwodna, trzeba ją czym prędzej wymienić – w przeciwnym razie może dojść do zalania pomieszczenia pod tarasem.

Po zerwaniu wierzchnich warstw, nową izolację układa się na warstwie spadkowej płyty nośnej (jej nachylenie powinno wynosić 2%). Najlepiej użyć w tym celu papy podkładowej na osnowie z włókien szklanych lub folii z tworzyw sztucznych (np. EPDM lub PVC). Izolację zapewniają przynajmniej dwie warstwy takiego materiału sklejone na zakładach. Jeśli taras znajduje się nad pomieszczeniem

ogrzewanym, na izolacji układamy ocieplenie ze styropianu lub polistyrenu ekstrudowanego. Kolejną warstwę stanowi płyta dociskowa z betonu o grubości min. 4 cm, wzmocnionego siatką przeciwprężną lub tzw. zbrojeniem rozproszonym. Dodanie do betonu preparatu uszczelniającego zmniejszy jego nasiąkliwość i podwyższy mrozoodporność. Następnym krokiem jest ułożenie izolacji podpłytkowej oraz przyklejenie mrozoodpornych płytek klejem elastycznym.

Fot. Sopro, Libet Działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych oraz błędy wykonawcze popełnione na etapie budowy powodują, że taras może wymagać naprawy już po kilku latach użytkowania. Powierzchnia tarasu powinna opadać w kierunku od budynku, w przeciwnym razie będą się na nim tworzyć zastoiska wody.

Uwaga! Taras musi być oddzielony od ścian domu szczeliną o szerokości ok. 2 cm, wypełnioną elastycznym materiałem, np. paskiem styropianu. Szczeliny o szerokości około 1 cm należy też wykonać w płycie dociskowej i w płytkach. Formowane w ten sposób pola powinny mieć boki o długości 3–4 m. Szczeliny wypełnia się silikonem lub taśmą dylatacyjną. Przerwy dylatacyjne w warstwie dociskowej trzeba zaplanować tak, aby w miejscu ich przebiegu nie trzeba było docinać płytek – szczeliny w podłożu i posadzce muszą się ze sobą pokrywać.

Na brzegach tarasu, w warstwie kleju do płytek, montuje się okapnik z blachy. Ten element, wysunięty 3–5 cm poza krawędź tarasu, zapobiega wpływaniu wody pod płytki i zabezpiecza przed powstawaniem zacieków na ścianie elewacji. Do wykańczania brzegów tarasu używa się też specjalnych profili tarasowych czołowych i narożnikowych.

Taras na betonowej płycie

W przypadku tego typu tarasów kłopoty sprawia zazwyczaj uszkodzona posadzka lub zniszczona płyta nośna.

Nawet drobnych uszkodzeń na powierzchni tarasu nie wolno bagatelizować. Dotyczy to szczególnie pęknięć, przez które wnika woda i wpływa destrukcyjnie na warstwy tarasu. Ich naprawa nie musi być kłopotliwa, a dzięki szybkiemu działaniu zapobiegniemy poważniejszym zniszczeniom.

Często spotykanym problemem są np. wykruszone fugi na tarasach pokrytych płytkami ceramicznymi. Naprawa tej usterki polega na oczyszczeniu powierzchni, usunięciu luźnych fragmentów i wypełnieniu szczelin elastyczną zaprawą spoinową.

Drobne nieszczelności na styku tarasu i ściany budynku oraz wokół słupków balustrady uzupełnia się z kolei silikonem.

Niewielkie pęknięcia nawierzchni z lastriko wypełnia się natomiast drobnoziarnistą zaprawą renowacyjną lub cementem montażowym. Więcej zachodu wymaga wymiana uszkodzonej pojedynczej płytki ceramicznej. Jeśli w ogóle uda się dobrać podobny do starego elementu zamiennik, podczas prac powinno się uważać, aby nie uszkodzić warstw izolacyjnych.

Bywa jednak, że skala zniszczeń jest na tyle duża, że trzeba zerwać całą starą nawierzchnię i ułożyć nową. Najwięcej błędów zdarza się podczas wymiany płytek, dlatego opiszemy tego typu przypadek. Po ich zerwaniu należy skuć i zeszlifować skruszałe fragmenty podkładu i potem go odkurzyć. Na tak przygotowanej, równej nawierzchni układa się warstwę izolacji podpłytkowej z zaprawy wodoszczelnej lub płynnej folii. Jej zadaniem jest ochrona przed wnikaniem przez spoiny i mikropęknięcia wody w betonowe podłoże oraz zapobieganie przenikaniu pod płytki wilgoci z gruntu.

Bezpośrednio na izolacji układa się kafelki – stosując wyłącznie elastyczną zaprawę klejową. Powinno się ją nakładać zarówno na podłoże, jak i na płytki pacą zębatą równomiernie, aby nie powstawały pod nimi puste przestrzenie, w których mogłaby zatrzymywać się woda.

Po dociśnięciu płytki dochodzi do wyciśnięcia zaprawy na całym jej obwodzie (nadmiar usuwa się szpachelką). W posadzce należy wykonać wspomniane już szczeliny dylatacyjne o szerokość około 1 cm, które wypełnia się specjalnym silikonem. Do fugowania (spoiny powinny mieć min. 0,5 cm) używa się natomiast zaprawy elastycznej.

Uwaga! Wykonanie dylatacji oraz zastosowanie elastycznych zapraw ma bardzo duże znaczenie dla trwałości tarasu – dzięki takim rozwiązaniom można niwelować naprężenia konstrukcji, powstające na skutek zmian temperatury.

Żywotność tarasu można także przedłużyć dobierając wysokiej jakości płytki ceramiczne: mrozoodporne, nienasiąkliwe, trudno ścieralne i antypoślizgowe. Naprężenia lepiej znoszą płytki o niezbyt dużych rozmiarach – o boku 20–30 cm.

Zdarza się, że zniszczona jest nie tyko warstwa wierzchnia, ale także konstrukcja tarasu. Jest to przeważnie następstwem niedbalstwa ekipy budującej dom, która do podbudowy wykorzystała niewłaściwe materiały (często odpady budowlane), lub niedostatecznie zagęściła podłoże.

Tymczasem solidna podbudowa to najważniejsza gwarancja długowieczności tarasu. Jeśli więc konstrukcja uległa uszkodzeniu, z reguły konieczne będzie jej rozebranie i wybudowanie od nowa.

Po usunięciu wszystkich warstw, usypuje się warstwę piasku, zagęszcza ją, a na niej wylewa betonową płytę o grubości ok. 10 cm (beton klasy co najmniej C12/15), pamiętając o dylatacji brzegowej o szerokości 2 cm.

Kolejnym krokiem jest ułożenie hydroizolacji, rozprowadzenie warstwy betonu lub masy posadzkowej o grubości min. 4 cm. Na niej układa się elastyczną zaprawę uszczelniającą, a potem rozprowadza klej elastyczny, układa płytki i fuguje.

A może taras kompozytowy?

Gruntowny remont tarasu jest dobrą okazją do zastąpienia drewna, lub innego materiału ułożonego na betonowej płycie, panelami kompozytowymi WPC (Wood Plastic Composite). Są one produkowane z mieszanki drewna i PVC. Wyglądają naturalnie, przypominają drewno, a przy tym nie mają jego wad – nie odbarwiają się i nie ulegają zniekształceniom. Profile kupuje się w zestawach do samodzielnego montażu. Jest on dość prosty, a taki taras nie wymaga budowy podkładu – wystarczy wspomniane betonowe podłoże lub teren wyłożony kostką brukową. Mocuje się do niego wkrętami legary (w odstępie maks. 30 cm), a na nich umieszcza klipy montażowe, w które z kolei wpina się profile. Po osadzeniu elementów wykończeniowych (listwy, zaślepki) taras jest gotowy do użytku.

Taras na gruncie

Problemy z podbudową dotyczą także tarasów na gruncie z nawierzchnią z kostki lub płyt betonowych. Jeśli konstrukcja jest niestabilna, taras należy rozebrać i wykonać od nowa. Po demontażu starej budowli, na utwardzonym, ale przepuszczalnym podłożu, układa się pasy geowłókniny, a na nich usypuje 20-cm warstwę żwiru lub kruszywa łamanego (frakcja 4–31 mm).

Kolejną warstwę o grubości 5 cm stanowi podsypka cementowo-piaskowa. Po jej wyrównaniu, układa się betonową kostkę lub płyty. Ostatnim krokiem jest zaimpregnowanie nawierzchni, a następnie wypełnienie fug drobnym piaskiem. Na gruncie (rzadziej na betonowej płycie) posadowione są również tarasy drewniane.

Wymiana pojedynczego uszkodzonego elementu zazwyczaj nie sprawia kłopotów. Gorzej, gdy zniszczeniu uległa cała konstrukcja. W takim przypadku należy ją rozebrać i wznieść nową. Na równym podłożu, co 1–1,5 m rozstawia się bloczki fundamentowe, na nich układa papę, po czym mocuje drewniane elementy.

Brak izolacji jest właśnie częstą przyczyną uszkodzeń takich tarasów – drewno w zetknięciu z wilgotnym betonem ulega bowiem biologicznej korozji. Izolację można też zastąpić metalowymi kątownikami do mocowania legarów. Deski, nie szersze niż 15 cm, trzeba układać na legarach wzdłuż spadku, aby spływała po nich woda opadowa.

Uwaga! Między deskami należy zachować szczeliny o szerokości min. 0,5 cm, które poprawią wentylację i ułatwią odprowadzanie wody z powierzchni tarasu.

Kluczowe znacznie dla trwałości tarasu na gruncie ma prawidłowa podbudowa, dlatego kolejne warstwy muszą być odpowiednio zagęszczone!

Ile kosztuje remont tarasu?

Koszt naprawy tarasu zależy od ilości usterek, stawek za robociznę i użytych materiałów. Zacznijmy od tych ostatnich, ponieważ ich ceny są bardzo zróżnicowane. Metr kwadratowy płytek ceramicznych przeznaczonych na taras kosztuje 30-70 zł, dodatkowe 15-35 zł/m² zapłacimy za klej elastyczny. Kostka brukowa to wydatek rzędu 30-60 zł/m². Dużo bardziej zróżnicowane są ceny płyt tarasowych – najtańsze kosztują ok. 35 zł/m², natomiast za ekskluzywne linie zapłacimy nawet 150 zł/m².

Podobnie wygląda kwestia materiałów na tarasy drewniane. Deski z sosny kosztują ok. 40 zł/m², ale już z popularnego drewna egzotycznego 200-300 zł/m². Na metr kw. kompletnego tarasu z kompozytu (deski, wkręty, legary, podstopnice, listwy wykończeniowe) z montażem wydamy 400-800 zł.

Do powyższych cen należy doliczyć koszt robocizny (40-100 zł/m²) oraz ewentualnie wykonania podbudowy. Jest on związany z rodzajem tarasu. Najtańsza będzie podbudowa tarasu na gruncie wykończonego kostką betonową lub płytami tarasowymi. Za materiały – geowłókninę, żwir i podsypkę cementowo-piaskową – zapłacimy ok. 10 zł/m².

Koszt podbudowy tarasu nad pomieszczeniem nieogrzewanym, obejmujący wykonanie warstwy spadkowej i płyty dociskowej oraz izolacji to przynajmniej 70 zł/m². W przypadku tarasu nad pomieszczeniem ogrzewanym do tej ceny musimy jeszcze doliczyć koszt ocieplenia (min. 30 zł/m²). Za wykonanie podbudowy zapłacimy ok. 30 zł/m².

Tekst: Norbert Skupiński/magazyn Budujemy Dom (11-12/2014), zdjęcie tytułowe: Eccowood