Logo
Logo

Choroby trawnika | Objawy i zwalczanie chorób trawy

Choroby trawnika mogą stanowić poważne wyzwanie dla każdego ogrodnika. Objawy takie jak żółknięcie, plamy czy nierówny wzrost mogą zwiastować różne schorzenia. Zrozumienie ich przyczyn i skuteczne zwalczanie to klucz do utrzymania zdrowego, zielonego dywanu. Poznaj najczęstsze choroby trawnika, ich objawy i metody walki z nimi. Dowiedz się, jak skutecznie dbać o swoją trawę i cieszyć się pięknym ogrodem przez cały rok.

Streszczenie artykułu
Choroby trawnika mogą znacznie wpłynąć na jego wygląd i zdrowie. Pierwszym krokiem do walki z nimi jest właściwe rozpoznanie problemu. Objawy takie jak przebarwienia, plamy, mchy czy grzyby mogą wskazywać na różne schorzenia. Jednym z najczęstszych jest mączniak prawdziwy, który objawia się białymi plamami na liściach. Zwalczanie polega na opryskiwaniu trawnika specjalistycznymi środkami chemicznymi. Innym częstym problemem jest rdza traw, która powoduje pojawienie się na trawie pomarańczowych plam. W tym przypadku, oprócz zastosowania fungicydów, zaleca się także regularne koszenie i utrzymanie trawnika w czystości. W przypadku wystąpienia pleśni śniegowej, której objawem są białe, watowate naloty, zaleca się usuwanie zainfekowanych części roślin i stosowanie fungicydów. Ważną rolę w ochronie trawnika przed chorobami odgrywa także jego prawidłowa pielęgnacja, w tym regularne koszenie, nawożenie, podlewanie i aeracja. Wszystko to pozwoli na utrzymanie trawnika w dobrej kondycji i zapobiegnie rozwojowi chorób.
Spis treści
Jak zwalczać pałecznicę traw? Jak zwalczać pleśń śniegową? Jak zwalczać żółtą plamistość trawników? Jak zwalczać plamistość liści? Jak zwalczać zgorzel podstawy źdźbła? Jak zwalczać czerwoną nitkowatość traw? Jak zwalczać czarcie kręgi? Jak zwalczać rdzę źdźbłową? Jak zwalczać zgorzel siewek traw? Jak zwalczać mączniaka właściwego?

Na co choruje trawnik? Jak wyglądają najczęstsze choroby traw?

Zielony, gęsty i zdrowy trawnik to marzenie każdego właściciela ogrodu. Odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne minimalizują ryzyko wystąpienia chorób trawy, chociaż nie zawsze pozwalają uchronić przed nimi. Warto więc nauczyć się rozpoznawać choroby, aby skutecznie je zwalczać.

Target Zadbany Ogród / YouTube


PAŁECZNICA TRAW

Pałecznica traw to choroba wywoływana jest przez grzyba Typhula incarnata, Typhula ishikariensis i pojawia się na trawniku najczęściej po wiosennych roztopach. Infekcja rozpoczyna się gdy trawnik po zimie jest przykryty grubą, nieprzepuszczalną pokrywą śnieżną. Proces ten wzmaga się na wskutek udeptywania śniegu. Ma to szczególnie znaczenie dla młodej trawy, który jest bardziej narażona na infekcję. Choroba najlepiej rozwija się w temperaturze od 0 do 10 ºC.

Pałecznica traw
Fot. Fokussiert / Depositphotos
Pałecznica traw w zaawansowanej formie ma postać jasno-szarawego nalotu na źdźbłach trawy, który z czasem staje się białawym meszkiem.

► Objawy pałecznicy traw:

  • szare plamy na trawniku i zgnilizna;
  • niewielkie czerwone plamki na źdźbłach trawy;
  • czasem w dalszym stadium choroby dodatkowo występuje biało-szary osad.

► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?

Często objawy znikają wraz z nadejściem wiosny, jednak ryzyko wystąpienia choroby można zminimalizować przeprowadzając dokładną wertykulacji trawnika wiosną. Jesienią trawnik warto nawozić potasem, a przez cały rok trzeba unikać nawożenia tymi samymi nawozami. W czasie zimy nie należy chodzić po pokrytym śniegiem trawniku, aby nie doprowadzić do tworzenia się skorup lodowo-śnieżnych.

PLEŚŃ ŚNIEGOWA

Pleśń śniegowa może pojawić się, gdy temperatura wynosi kilka stopni powyżej zera, a powietrze jest wilgotne. Trawnik jest narażony na szczególnie, gdy występują duże wahania temperatury, często pojawia się rosa i mgła. Choroba jest powodowana przez grzyby, które potrafią przetrwać w "niesprzyjających" dla nich warunkach. Do jej rozwoju przyczynia się zbyt wysoki odczyn pH gleby, zbyt intensywne nawożenie azotem (szczególnie przy niedoborze potasu) i nieprzemyślane prace pielęgnacyjne późną jesienią. Pleśń pojawia się również wczesną wiosną, jeżeli w czasie zimy na trawniku zalegają pokrywy śnieżno-lodowe.

Pleśń śniegowa na trawniku
Fot. Tunatura / Depositphotos
Pleśń śniegowa tworzy zbite jasno-szare plamy grzybni na trawie. Przy dotknięciu są watowate i dość delikatne.

► Objawy pleśni śniegowej:

  • na trawniku występują początkowo szare plamy w kształcie talerza;
  • na trawie (zwłaszcza przy dużej wilgotności) pojawiają się watowate grzybnie o barwie szarej, białej lub różowawej.

► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?

Wiosną należy przeprowadzić wertykulację, a czasem również aerację lub piaskowanie, aby zredukować powstałe warstwy filcu. A późnym latem warto ograniczyć nawożenie roślin azotem na korzyść nawozów potasowych.

ŻÓŁTA PLAMISTOŚĆ TRAWNIKÓW

Żółta plamistość trawników to choroba związana jest z niedoborem składników pokarmowych i nieodpowiednimi warunkami glebowymi. Zdarza się, że okresie dużej wilgotności powietrza gleba jest mimo wszystko sucha, a to w połączeniu z wysoką temperaturą w dzień oraz chłodnymi nocami sprzyja rozwojowi żółtej plamistości trawników. Choroba może wystąpić również przy niedoborze azotu i potasu.

Żółta plamistość trawników
Fot. SingHa Wk / Depositphotos
Żółtą plamistość trawnika łatwo pomylić z innymi rzeczami. Niektórym przypomina wypalenie trawy przez mocz psów lub spalenie słońcem.

► Objawy żółtej plamistości trawników:

  • na trawnikach pojawiają się żółte plamki różnej wielkości (w zależności od wysokości koszenia trawnika);
  • porażone liście skręcają się;
  • na liściach może pojawić się pajęczynowaty nalot.

► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?

Jak zwykle lepiej w takim wypadku zapobiegać niż zwalczać – prowadząc zaplanowane i zrównoważone nawożenie. Wiosną i jesienią warto stosować nawozy potasowe. Ponadto czynniki chorobotwórcze można ograniczyć poprzez wykonanie aeracji i wertykulacji.

PLAMISTOŚĆ LIŚCI

Na plamistość składa się wiele chorób, spowodowanych przez grzyby – co gorsza rozwijające się w rożnych warunkach cieplnych. Choroba powstaje przy zbyt obfitym i jednostajnym nawożeniu nawozami azotowymi, wiąże się to jednocześnie z niedoborem potasu. Wpływ ma również stanowisko – trawniki w cieniu są oczywiście bardziej narażone. Po nadejściu wiosny plamistość może pojawić się na trawie, jeśli nie usunie się powstałej warstwy filcu. 

► Objawy plamistości liści na trawniku:

  • plamy na liściach barw od czerwonej do brązowej;
  • zamieranie roślin: trawnik brązowieje i zasycha.

► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?

Trawnik nie wolno kosić zbyt nisko (to często popełniany błąd). Dodatkowo należy prowadzić regularne i zróżnicowane nawożenie odpowiednimi nawozami. Na trawnik nie powinny się tworzyć po deszczu zastoiny wodne.

ZGORZEL PODSTAWY ŹDŹBŁA

Choroba pojawiająca się pod koniec lata, jesienią lub zimą. Najczęściej występuje u mietlicy – popularnego gatunku trawy. Główną przyczyną jest nieprawidłowe nawożenie, wysoki odczyn pH, jak również nie usunięcie wiosną filcowej pokrywy. Niekorzystny wpływ na rozwój choroby ma również tworzenie się zastoisk wodnych na trawniku.

► Objawy zgorzeli podstawy źdźbła:

  • początkowo małe, potem powiększające się zagłębienia w darni o lekko brązowym kolorze;
  • zamieranie trawy i tworzenie się pustych dziur w trawniku lub plam, które porastają kolejno porastają chwasty.

► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?

Ryzyko wystąpienia choroby można ograniczyć usuwając pokrywy filcu zalegającego wiosną. Oprócz tego trzeba dbać o utrzymywanie odpowiedniego pH gleby oraz stosować zróżnicowane nawożenie.

CZERWONA NITKOWATOŚĆ TRAW

Choroba jest o tyle uciążliwa, że pojawia się niezależnie od temperatury (w zakresie 5-30°C) w ciągu całego roku. Na szczęście zwykle nie powoduje trwałych skutków.

Największym problemem i czynnikiem sprzyjającym pojawieniu się tej choroby jest jednolite stosowanie tych samych dawek nawozowych. Niedobór konkretnego składnika np. potasu, przy jednoczesnym nadmiarze azotu osłabia rozwój rośliny i jej odporność na choroby i szkodniki. Do czynników niezależnych od człowieka należy długo utrzymująca się wilgoć na trawie, dlatego bardziej narażone na chorobę są trawniki w miejscach cienistych.

► Objawy czerwonej nitkowatości traw:

  • początkowo nieregularne plamki na trawie o kolorze jasnobrązowym, który później zmienia się w barwę żółtą;
  • w kolejnym stadium powstaje różowata, przypominająca watę plecha na zakończeniach liści;
  • porażony trawnik ma odcień czerwony;

► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?

Należy przede wszystkim nawozić trawnik nawozami zróżnicowanymi. Późnym latem warto ograniczyć nawozy azotowe na korzyść nawozów potasowych. Na rozwój chorób wpływa również pozostawiony nadmiar filcu trawnikowego. Należy więc pozbyć się go wiosną i co pewien czas przeprowadzać wertykulację.

CZARCIE KRĘGI

Choroba grzybowa, które ujawnia się różnymi objawami. Najczęściej tworzy koliste, grzybowe kręgi, stąd nadano jej taką nazwę.

Czarcie kręgi mogą się pojawić (niezależnie od pielęgnacji) na starych trawnikach, szczególnie jeśli były założone na nieurodzajnej, piaszczystej glebie. To częsty problem właścicieli ogrodów, których działki znajdują się w pobliżu lasów. Na rozwój choroby w pewnym stopniu wpływa również pozostawiona warstwa filcu.

Czarcie kręgi na trawniku
Fot. Johnatapw / Depositphotos
Czarcie kręgi są łatwe do rozpoznania tylko na systematycznie i krótko przystrzyżonych trawnikach, w innych wypadkach mogą łatwo mylić się z innymi zjawiskami występującymi na trawie.

► Objawy czarcich kręgów:

I. ciemnozielone kręgi bujniej rozwiniętych traw i powstawanie owocników grzybów, także tworzących oddzielne kręgi;

II. ciemnozielone równoległe kręgi, przy czym w glebie znajduje się biała grzybnia o zapachu pleśni;

III. występują jedynie kręgi owocników grzybów – nad powierzchnią można odnaleźć ich strzępki;

► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?

Walka z czarcimi kręgami jest uciążliwa i pracochłonna. Najważniejsza sprawa – trzeba zniszczyć strukturę grzybni, która tworzy szczelną, gęstą powierzchnię. Należy dokładnie nakłuwać trawnik widłami (wertykulacja trawnika) a później obficie go podlać, aby woda dotarła do głębszych warstw gleby.

RDZA ŹDŹBŁOWA

Rdza źdźbłowa składa się z wielu chorób grzybowych. Niestety nie są one możliwe do rozpoznania gołym okiem, gdyż mają podobne objawy. Choroba najlepiej rozwija się w cieple (optymalny zakres temp.: 20-30°C) przy dużej wilgotności powietrza.

Rdza źdźbłowa często występuje w przypadku niespełnienia podstawowych wymagań trawy: niedoboru składników, światła czy wody.

Rdza źdźbłowa na trawniku
Fot. JJ Gouin / AdobeStock
Rdza źdźbłowa jest charakterystyczna, gdyż objawia się wyraźnymi, wypukłymi plamkami na liściach traw.

► Objawy rdzy źdźbłowej:

  • jasnożółte plamki na liściach;
  • później pojawiają się grzybowe „pęcherzyki” o barwie czarnej, brązowej lub żółtej;
  • porażone obszary trawnika zżółknieją i wkrótce po tym pojawiają się ubytki;

► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?

Należy prowadzić zróżnicowane nawożenie trawnika. Po deszczach należy likwidować zastoiny wodne (najlepiej w czasie zakładania trawnika wyrównać dokładnie teren z lekkim nachyleniem).

ZGORZEL SIEWEK TRAW

To choroba wywołana przez grzyby. Zgorzel siewek najczęściej pojawia się na osłabionym trawniku jako następstwo innych chorób. Choroba najlepiej rozwija się w cieple (20-30°C) przy dużej wilgotności powietrza.

Jest wiele czynników związanych z pielęgnacją trawnika, które powodują rozwój choroby. Zbyt obfite nawożenie azotem i niedobór potasu, zastoiny wody, wysokie pH gleby i zbyt gęsty siew nasion mogą spowodować zarażenie zgorzelą siewek. Oprócz tego warto wymienić jeszcze często pojawiające się rosy i mgły, na które nie ma się wpływu.

► Objawy zgorzeli siewek traw:

  • zasychanie młodych siewek trawy na młodym trawniku i porażenie korzeni;
  • obumieranie młodej trawy, pojawianie się pustych plam na trawniku;
  • warstwa śluzu na liściach;
  • plamy na trawniku o barwie od szarej do czerwonej;
  • trawa łatwo wypada, gdyż korzenie są zbrązowiałe i nie trzymają się podłoża;

► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?

Aby uchronić trawnik przez zgorzelem siewek należy wykonywać przemyślane, zrównoważone nawożenia. Oprócz tego trzeba kontrolować odczyn pH – nie dopuścić, by był wysoki. Wiosną należy usunąć nadmiar filcu. Zakładając młody trawnik należy wysiewać trawę zgodnie z instrukcją – dotyczącą gęstości siewu i głębokości.

MĄCZNIAK WŁAŚCIWY

Mączniak właściwy najczęściej pojawia się na trawniku znajdującym się w cienistym miejscu. Lubi ciepłe i wilgotne warunki. Choroba dobrze rozwija się w zbyt gęstym podłożu i w przypadku wysokiego koszenia. Może się tworzyć w wyniku zalegania zastoin wodnych.

► Objawy mączniaka właściwego:

  • szarobiały nalot na liściach (najczęściej młodych);
  • w późniejszym okresie nalot przechodzi w gęstą szarobiałą powłokę;

► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?

Trzeba kosić trawę nisko, ale nie przesadzając – np. ustalając wysokość 3 cm. Aby poprawić przepuszczalność podłoża warto przeprowadzać wertykulację (to dobry sposób na usunięcie filcu). Gdy trawnik znajduje się w zacienionym miejscu, w pobliżu większych nasadzeń, można zmniejszyć jego zacienienie, wykonując cięcie prześwietlające drzew i krzewów.


Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: lightsource, SingHa Wk/Depositphotos, rushgoo/Pixabay

FAQ Pytania i odpowiedzi
  • Co wywołuje pałecznice traw i jakie są jej objawy?

    Pałecznica traw jest wywoływana przez grzyby Typhula incarnata i Typhula ishikariensis. Objawia się szarymi plamami na trawniku, zgnilizną, niewielkimi czerwonymi plamkami na źdźbłach trawy, a czasem biało-szarym osadem.
  • Jak zapobiegać i walczyć z pleśnią śniegową?

    Pleśń śniegowa pojawia się przy temperaturze kilku stopni powyżej zera i wilgotnym powietrzu. Zapobieganie obejmuje wertykulację wiosną, ograniczenie nawożenia azotem na rzecz potasowych oraz unikanie intensywnego nawożenia azotem przy niedoborze potasu.
  • Czym jest żółta plamistość trawników i jakie są jej objawy?

    Żółta plamistość trawników związana jest z niedoborem składników pokarmowych i nieodpowiednimi warunkami glebowymi. Objawia się żółtymi plamkami różnej wielkości, skręcaniem się porażonych liści i czasem pajęczynowatym nalotem.
  • Jakie są objawy i metody walki z plamistością liści?

    Plamistość liści objawia się plamami na liściach o barwach od czerwonej do brązowej oraz zamieraniem roślin. Zapobieganie obejmuje unikanie zbyt niskiego koszenia i regularne, zróżnicowane nawożenie.
  • Jakie są objawy czerwonej nitkowatości traw i jak z nią walczyć?

    Czerwona nitkowatość traw objawia się nieregularnymi plamkami na trawie, które zmieniają kolor na żółty, a w kolejnym stadium pojawia się różowata plecha. Zapobieganie obejmuje zróżnicowane nawożenie i ograniczenie nawozów azotowych na rzecz potasowych.
  • Czym są czarcie kręgi i jak z nimi walczyć?

    Czarcie kręgi to choroba grzybowa tworząca koliste, grzybowe kręgi. Walka z nimi jest pracochłonna i wymaga zniszczenia struktury grzybni poprzez nakłuwania trawnika i obfite podlewanie.
  • Jakie są objawy rdzy źdźbłowej i jak jej zapobiegać?

    Rdza źdźbłowa objawia się jasnożółtymi plamkami na liściach i grzybowymi „pęcherzykami”. Zapobieganie obejmuje zróżnicowane nawożenie i likwidowanie zastoisk wodnych.
  • Co wywołuje zgorzel siewek traw i jak z nią walczyć?

    Zgorzel siewek traw wywołana jest przez grzyby i objawia się zasychaniem młodych siewek oraz obumieraniem młodej trawy. Zapobieganie obejmuje zrównoważone nawożenie i kontrolę odczynu pH gleby.
  • Jakie są objawy mączniaka właściwego i jak z nim walczyć?

    Mączniak właściwy objawia się szarobiałym nalotem na liściach. Zapobieganie obejmuje niskie koszenie trawy, wertykulację oraz, w przypadku trawników w cieniu, zmniejszenie zacienienia przez cięcie drzew i krzewów.
  • Czytaj więcej Czytaj mniej
Autor
Choroby trawnika | Objawy i zwalczanie chorób trawy
Choroby trawnika | Objawy i zwalczanie chorób trawy
Michał Mazik

Piszący ogrodnik, autor artykułów, kalendarzy i poradników ogrodniczych. Dawniej zakładał ogrody i produkował zieleń, dziś pisze o...ogrodach i produkcji zieleni. Tata na (prawie) cały etat. W ogrodzie uwielbia naturalność i dzikość. Popularyzuje ekologiczne metody pielęgnacji wszędzie tam, gdzie jest to możliwe. Zwolennik Zero Waste w domu i w ogrodzie.

Tagi
 
Powiązane tematy
Zwiń Pokaż więcej (4)

Komentarze

Dodaj komentarz
Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu. Może będziesz pierwsza/-y? Zajrzyj na Forum ZielonyOgrodek.pl