Jak dbać o rośliny doniczkowe przez cały rok? Kalendarz pielęgnacji

Kalendarz pielęgnacji domowych roślin doniczkowych | Co robić wiosną, latem, jesienią i zimą?

Domowe rośliny doniczkowe nie odczuwają zmian pór roku tak mocno jak te rosnące w ogrodzie. Co prawda z nadejściem jesieni i zimy zyskują mniej światła, ale za to nie mają na nie wpływu spadki temperatur na zewnątrz (nie zawsze jest to korzystne – wiele gatunków potrzebuje przejść okres spoczynku w chłodzie!). Dlatego też prace pielęgnacyjne w poszczególnych miesiącach wyglądają podobnie.

Przez cały rok rośliny domowe trzeba podlewać – chociaż z różną częstotliwością, oraz chronić przed chorobami i szkodnikami. Przesadzanie, mimo że najczęściej wykonuje się je wiosną, u wielu grup (kwitnienie, owocowanie) zależy od fazy rozwoju. Należy więc kierować się przede wszystkim potrzebami konkretnego gatunku, posiłkując się kalendarzem pielęgnacji.

Jak dbać o rośliny doniczkowe wiosną?

Rozmnażanie

• Wegetatywnie, przez podział (np. oddzielenie liści lub sadzonek pędowych) łatwo rozmnaża się m.in. fiołka afrykańskiego, begonię, pelargonię, anginowca, epipremnum, bluszcze, cissusy, draceny i hoje. Rośliny, które trudno rozmnożyć w warunkach domowych (lub jest to niemal niemożliwe), to: fikus dębolistny, araukaria, palmy i storczyki.
• Rośliny o ozdobnych kwiatach rozmnaża się dopiero po przekwitnięciu.
• Wiele roślin (np. kanceolarie) można rozmnażać wiosną przez wysiew nasion. Zazwyczaj nasiona umieszcza się w mieszaninie wilgotnego torfu i piasku.
  
  

Nawożenie

• Od marca wznawiamy dokarmianie. Nawozy dobiera się zwykle pod względem grupy gatunków. W sprzedaży dostępne są m.in. specjalistyczne nawozy do sukulentów, storczyków, pelargonii, cytrusów i paproci. Dobre rezultaty dają także nawozy humusowe. Wybierając nawóz „uniwersalny”, kierujmy się tym, czy roślina jest ozdobna z liści czy z kwiatów. W pierwszym przypadku wartościowsze będą odżywki z większą ilością potasu, w drugim – z fosforem. Warto stawiać także na produkty z mikroelementami, które wpływają na poprawę wielu procesów fizjologicznych zachodzących w roślinach.
  
  

Ochrona

• Wiosną rośliny domowe powinno się profilaktycznie, np. raz w tygodniu, opryskiwać przeciwko chorobom i szkodnikom. W pomieszczeniach zaleca się używać preparatów ekologicznych.

Jak dbać o rośliny doniczkowe latem?

Podlewanie

• Podlewamy często, nawet codziennie, najlepiej miękką, odstaną wodą. Warto je także regularnie zraszać. Suche powietrze to zaproszenie dla przędziorka. Rośliny powinny być podlewane także podczas naszego urlopu. Pomocne są w tym m.in. automatyczne systemy, konewki, „inteligentne” donice, hydrożele mieszane z podłożem i krążki Hydroboxu umieszczone na dnie donicy.
  
  

Pielęgnacja

• Wiele gatunków warto uszczykiwać latem – to pobudzi lepsze i szybkie krzewienie.
• Regularnie usuwamy przekwitające kwiatostany.
• Wiele roślin (m.in. mirt, oleander, aloes, fuksja) można na lato przenieść na balkon lub do ogrodu. To poprawi ich wzrost i odporność.
• Rośliny rosnące na parapecie z wystawą południową powinno się w południowe godziny chronić przed bezpośrednim natężeniem promieni słonecznych, np. zasłonić je kartkami papieru. Szkło działa jak słabej jakości soczewka. W skrajnych warunkach może poparzyć nawet wybitnie światłolubne gatunki, np. sukulenty.
• Różę jerychońską warto „ożywiać” latem – wtedy panują optymalne warunki do jej rozwoju.
  
  

Rozmnażanie

• Gatunki, które kwitły latem, można rozmnażać w okresie jesiennym.

Jak dbać o rośliny doniczkowe jesienią?

Pielęgnacja

• Cebule zwartnic wyjmujemy z donicy, oczyszczamy i przenosimy do suchego, chłodnego (10–12º C) pomieszczenia.
• Fikus Benjamina od późnej jesieni zaczyna gubić liście. To naturalny proces (o ile nie zostaje ogołocona cała roślina), wynikający m.in. z braku światła i przechodzenia w stan spoczynku. Liście należy regularnie zbierać. Fikusa nie powinno się przestawiać bliżej okna, gdyż źle reaguje na zmianę stanowiska, a nawet przekręcanie donicy.
• Poinsecję (gwiazdę betlejemską) uprawianą jako roślinę wieloletnią od września do października należy zacieniać na 12–14 godzin dziennie. Dzięki temu zimą wytworzy ozdobne, kolorowe przylistki.
  
  

Podlewanie i nawożenie

• Ograniczamy podlewanie i zaprzestajemy nawożenia.

Jak dbać o rośliny doniczkowe zimą?

Podlewanie

• Zima to okres szczególnie trudny dla roślin domowych. Często przeszkadza im nie tylko zbyt wysoka temperatura, ale także suche powietrze (ogrzewanie, rzadsze wietrzenie). Pierwszą oznaką problemu jest brązowienie końcówek liści – widać to szczególnie wyraźnie u zielistki Sternberga. Dlatego rośliny powinniśmy regularnie, nawet codziennie zraszać. Warto także zamontować nawilżacze powietrza.
  
  

Pielęgnacja

• W grudniu można posadzić zwartnice. Doniczki początkowo stawiamy w ciemnym, ale ciepłym pomieszczeniu.
• Gwiazdę betlejemską po „kwitnieniu” przycinamy ok. 15 cm nad ziemią.
• Grudnikowi regularnie usuwamy przekwitające kwiatostany.
  

Spoczynek

Wiele roślin pokojowych zimą potrzebuje niższej temperatury. Jeśli to możliwe, przenosimy je do słabiej ogrzewanego pomieszczenia. Średni zakres temperatur, który zapewni roślinom przejście stanu spoczynku:

• 16–18º C – afelandra, aglaomena, cyanotis, diffenbachia, dizygoteka, dracena, filodendron, guzmania, kawa arabska, kroton, maranta, monstera, peperomia, wężownica, howea, palma kokosowa
• 12–15º C – begonia, cissus, fikus, nolina, papirus, daktylowiec, liwistonia, sagowiec, cytrusy, hoja, klonik, róża chińska, strzałkowiec, aloes, anginowiec, "żywe kamienie"
• 11–12º C – fatsja, jukka, pachira, nefrolepis, palma koralowa, nertera, agawa, grubosz, muchołówka
• 5–10º C – araukaria, grewilla, skalnica, trzmielina, eszeweria, gymnokalicja, kaktus wielkanocny
• ok. 4 ºC – aukuba, mirt, chamecereus.
  
  

Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: Flora Dania