Jaką pelargonię posadzić na balkonie? Polecamy najlepsze gatunki

Co o pelargoniach warto wiedzieć?

W maju i na początku czerwca centra ogrodnicze toną w morzu kolorowych pelargonii. Kwiaty te niezmiennie od wielu lat zajmują czołowe miejsca w sprzedaży roślin balkonowych. Dostępne są odmiany w różnych kolorach, kształtach i rozmiarach, bo pelargonia niejedno ma imię! W zależności od pochodzenia, typu wzrostu i rodzaju kwiatów pelargonie dzielimy na rabatowe, bluszczolistne i wielkokwiatowe. Jednak nasze balkonowe piękności w niczym nie przypominają swoich dzikich, afrykańskich kuzynek.

Pelargonia jest piękna, wytworna i elegancka, ale trochę wrażliwa i nieco kapryśna. Ma iście królewskie wymagania:

• ma ogromny apetyt,
• lubi dobrze wypić,
• nie lubi zimna
• i kocha grzać się w blasku słońca.
  
  

Jeśli spełnisz zachcianki pelargonii, będzie rosła zdrowo i bujnie, a jej kwiatami będziesz się cieszyć od późnej wiosny, aż do jesieni!

W Afryce Południowej można spotkać około 250 gatunków dzikich pelargonii. Rosną również w Australii, Nowej Zelandii, Iranie i Iraku, jednak nigdzie nie występuje tak wiele gatunków jak na czarnym lądzie. Niektóre gatunki, o mocno zdrewniałych gałązkach, przybierają formę krzewów i osiągają nawet do dwóch metrów wysokości, inne o grubych, mięsistych pędach magazynujących wodę występują głównie w gorących i nasłonecznionych miejscach.

Pelargonie na balkonach
Historia "podboju" Europy

Nie wiadomo dokładnie, kiedy i gdzie w Europie pojawiły się pierwsze pelargonie. Zachowane dokumenty dotyczące uprawy, spisane przez ogrodnika na dworze angielskiego króla, pochodzą z 1632 roku. Już w 1672 roku liczne gatunki dzikich pelargonii sprowadzono z Południowej Afryki do Uniwersytetu w Leiden w Holandii. W tym samym czasie Paul Hermann, niemiecki botanik i profesor nauk medycznych zbadał i opisał florę u podnóża Góry Stołowej, gdzie obok wielu gatunków roślin kwitnących odkrył pelargonie.

Rośliny okazały się zadziwiająco wytrzymałe i bez problemu przetrwały długą podróż do Holandii. W rezultacie, w 1686 roku w holenderskich ogrodach botanicznych rosło już kilkanaście różnych gatunków pelargonii. Wkrótce te egzotyczne piękności zaczęły pojawiać się w innych holenderskich ogrodach botanicznych, a w XVIII wieku można było podziwiać je w innych ogrodach w Europie. Zamożni mieszkańcy dostrzegli ich egzotyczne piękno i zaczęli uprawiać je w swoich ogrodach i szklarniach. W XIX wieku pelargonie kwitły już prawie w całej Europie w niezliczonej liczbie kolorów.

Początkowo pelargonia cieszyła się popularnością głównie w miastach. Później za sprawą bogatych mieszkańców, którzy zaczęli przewozić sadzonki do swoich posiadłości, stała się popularna również na terenach wiejskich. Dzisiaj bez wątpienia jest najpopularniejszą rośliną balkonową. Doceniana za bogactwo kolorów oraz łatwość wykorzystania w różnych aranżacjach, jej wysokość pelargonia króluje na balkonach i tarasach.

Poznaj gatunki i odmiany pelargonii
Wybierz najlepsze do posadzenia na balkonie

Po wielu latach hodowli powstało wiele różnokolorowych odmian i mieszańców. Dzisiaj pelargonie dostępne są w różnych kolorach, ale wciąż najpopularniejsze pozostają krwistoczerwone. Rośliny dostosowane do uprawy doniczkowej można podzielić na różne grupy, z których każda obejmuje wiele odmian.

◀ Pelargonie rabatowe (Pelargonium hortorum) mają silnie rozgałęzione, wzniesione pędy. Dorastają do 50 cm, ich lekko omszone liście mają owalny kształt i pokarbowane brzegi. Ciemny wzór na górnej stronie blaszki powoduje, że nazywane są pasiastymi. Mogą zdobić ogrodowe rabaty, przekształcać kwietniki w kwiatowe dywany, upiększać tarasy czy dekorować stoły. ▲ Pelargonie bluszczolistne (Pelargonium hederaefolium, syn. P. peltatum), inaczej zwisające idealnie nadają się do obsadzenia skrzynek balkonowych, wiszących koszy i innych podwieszanych pojemników. Z pędami osiągającymi 150 cm, nieprzeciętną różnorodnością kolorów i kształtów tworzą imponującą kaskadę kwiatów. ▶ Pelargonie wielokwiatowe (Pelargonium grandiflorum), zwane angielskimi mają duże kwiatostany, o średnicy ok. 8 cm oraz duże ząbkowane liście. Ze względu na swoją wrażliwość na kapryśną pogodę uprawiane są jako rośliny doniczkowe w pomieszczeniach lub zacisznych zakątkach balkonów.

Pelargonie rabatowe są najbardziej powszechne. Mają lekko okrągławe, omszone liście i łodygi oraz liczne drobne kwiaty o dużych, prawie kulistych kwiatostanach w bogatej kolorystyce. Mogą być małe i zwarte, o zdrewniałych pędach u podstawy. Jedną z cech tych pelargonii są liście, które mają charakterystyczny brązowy pierścień – dlatego nazywane są często pasiastymi. Ze względu na obfite kwitnienie przez całe lato są bardzo popularne do sadzenia w skrzynkach i donicach na balkonach i tarasach, a także na kwietnikach i rabatach w ogrodach.

Pelargonie bluszczolistne, czyli zwisające mają woskowe, lśniące liście przypominające kształtem bluszcz i długie, kruche pędy. Mogą dorosnąć do 150 cm długości i rozlewać się kaskadą kwiatów z wiszących koszy, skrzynek balkonowych i doniczek. Ich kwiaty przypominają pelargonie rabatowe, występują w różnych kolorach, mogą być pojedyncze, półpełne lub pełne.

Pelargonie wielokwiatowe, zwane angielskimi, charakteryzują się dużymi kwiatostanami o intensywnych kolorach z ciemnym środkiem. W XVII wieku w Anglii były uprawiane jako rośliny pokojowe, obecnie równie chętnie wykorzystywana jest do dekoracji wnętrz. Wybierając stanowisko na zewnątrz, należy wybrać miejsce osłonięte przed wiatrem i deszczem, gdyż są one bardziej wrażliwe niż pelargonie rabatowe i bluszczolistne.

Mieszańce pelargonii to głównie krzyżówki pelargonii bluszczolistnej i rabatowej, z których niektóre zachowują pionowy wzrost, a niektóre mają zwisające pędy. Te stosunkowo nowe odmiany zyskują popularność już od kilku lat, ze względu na wiele pozytywnych cech: obficie kwitną, są wytrzymałe na niesprzyjające warunki atmosferyczne i niezwykle wszechstronne.

Występują również odmiany, które nie tyko mają piękne kwiaty, ale również dekoracyjne liście. Ich kolory mają różne odcienie – od zielonych i żółtych, po brązowe, a nawet białe. Wiele z nich obsypana jest delikatnymi kwiatami. Ze względu na bogactwo kolorów liści pięknie współgrają z pelargoniami bluszczolistnymi, czy innymi letnimi kwiatami. Większość odmian o niezwykłych liściach należy do pelargonii rabatowych, ale również do bluszczolistnych i pachnących.

W ciągu ostatnich kilku lat coraz bardziej popularne stają się pelargonie o pachnących liściach. W porównaniu do pelargonii rabatowych i bluszczolistnych mają stosunkowo niewielkie i mniej efektowne kwiaty. Ale przy najmniejszym podmuchu lub delikatnym dotyku, ich liście uwalniają intensywny aromat – bzu, brzoskwiń, cytryn i pomarańczy, mięty, kokosa a nawet coli i czekolady. Stawiając pelargonie na parapecie można skutecznie odstraszyć komary i inne owady.

Pielęgnacja pelargonii na balkonie
Kwiaty przez cały sezon

Wbrew pozorom pelargonie są bardzo łatwe w uprawie! Swoją ogromną popularność zawdzięczają przede wszystkim ogromnej odporności na niesprzyjające warunki atmosferyczne, choroby i szkodniki. Ich pielęgnacja nie przysporzy trudności nawet początkującym. Wystarczy, zastosować się do kilku prostych wskazówek, by cieszyć się nimi od maja do pierwszych przymrozków.

1. Miejsce
   Pochodzą z Afryki Południowej, więc w pełni nasłonecznione miejsca i wysokie temperatury to ich naturalne środowisko. Dobrze radzą sobie również w półcieniu, jednak wtedy słabiej kwitną. Po zakupie powinno się je jak najszybciej przenieść do odpowiedniego miejsca na balkonie lub tarasie, skracając do minimum czas bez dostępu słońca. Rośliny te nie lubią zimna.
   
   
2. Doniczki
   Dla optymalnego wzrostu należy zapewnić roślinom wystarczająco dużo miejsca i ziemi. Skrzynki balkonowe lub doniczki powinny być odpowiednio głębokie. Sadząc je należy pozostawić co najmniej 20 cm odstęp między roślinami.
   
   
3. Ziemia
   W uprawie doniczkowej polecana jest specjalna ziemia do pelargonii, wzbogacona o niezbędne składniki pokarmowe. Musi być ona żyzna, trzymająca wilgoć, ale przepuszczalna. W dnie doniczki warto zrobić otwory, by nadmiar wody mógł swobodnie wypływać z pojemnika.
   
   
4. Podlewanie
   Pelargonie bardzo źle znoszą zalanie korzeni! Chcąc jednak zapewnić im obfite kwitnienie należy je regularnie i obficie podlewać, podczas gorących dni – rano i wieczorem. Najbardziej tolerancyjne na przesuszenie są pelargonie bluszczolistne. Rabatowe i wielkokwiatowe źle znoszą suszę.
   
   
5. Nawożenie
   Raz w tygodniu można dodać do wody specjalny nawóz do pelargonii, zawierający azot – odpowiedzialny za wzrost pędów i potas – niezbędny do obfitego kwitnienia lub granulowany nawóz o długim działaniu dodany do podłoża.
   
   
6. Czyszczenie
   Aby wydłużyć czas kwitnienia należy regularnie usuwać zeschnięte kwiatostany – na miejscu starych szybko pojawiają się nowe kwiaty. Istnieją także "samoczyszczące" odmiany, które tego nie wymagają.
   
   

Pelargonia najlepiej rośnie w miejscu nasłonecznionym, ale poradzi sobie też w cieniu, jednak kwitnienie będzie słabsze. Aby zapewnić jej obfite kwitnienie, należy ją regularnie podlewać i nawozić.

Pelargonia na wiele lat
Jak przechować pelargonie przez zimę

Pelargonie w swoich ojczyznach to byliny, które w naszym klimacie nie zimują w gruncie. Większość odmian można przezimować w pomieszczeniu, by zakwitły w kolejnym sezonie (jednak będzie ono słabsze). Po pierwszych jesiennych przymrozkach należy przenieść je do jasnego i chłodnego pomieszczenia (ok. 10°C, max. 14!).

Zimą rośliny należy skąpo podlewać. Jak tylko temperatura wzrośnie (marzec-kwiecień) i roślina będzie pobierać więcej wody, to obudzi się do życia. Przed wystawieniem pelargonii na zewnątrz (po 15 maja), należy ją przesadzić do świeżej ziemi i w razie potrzeby do większej doniczki.

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, w artykule wykorzystano zdjęcia i teksty Pelargonium For Europe

50+ pomysłów na pelargonie | Kwiatowe inspiracje! Galeria

53 zdjęć

zobacz galerię