Nawierzchnie ogrodowe: przegląd materiałów na podjazdy i ścieżki ogrodowe

Do utwardzania ścieżek i patio odpowiedni jest zarówno wszelkiego rodzaju bruk, płyty kamienne i betonowe z uszlachetnioną powierzchnią, jak i kruszywo.

Wykończenie nawierzchni, po której będą poruszać się samochody musi być natomiast odporne na duże obciążenie. Sprawdzą się więc kraty betonowe i panele z PVC - materiały przeznaczone tylko na podjazdy - oraz grubsza (6 cm) kostka betonowa i kamienna, a także klinkierowa (5,2 cm). Trakty dla pieszych możemy z powodzeniem zbudować samodzielnie (układając kostkę, płyty czy kruszywo na odpowiednio przygotowanej podbudowie), jednak do wykonania podjazdu najlepiej zatrudnić firmę dysponującą specjalistycznym sprzętem.

Nawierzchnia idealna na budowę podjazdu

Estetyczna i funkcjonalna nawierzchnia przed domem jest wizytówką właściciela, dlatego podjazd do garażu oraz ścieżkę, prowadzącą od wejścia na posesję do drzwi, wato starannie zaplanować.

Umiejętnie dobrany bruk albo płyty podkreślą architekturę budynku. Popularne obecnie domy katalogowe z dwuspadowym dachem, o zróżnicowanej bryle, stylizowane na dworki, dobrze współgrają z płytami kamiennymi o nieregularnym kształcie, kostką kamienną oraz betonową postarzaną. Przy budynku w stylu modernistycznym, z płaskim dachem, dużymi oknami i niewielką ilością detali, sprawdzą się zaś nawierzchnie o prostym, geometrycznym kształcie (bez łuków i zaokrągleń), wykończone prostokątnymi i kwadratowymi kostkami oraz płytami.

Obszerny podjazd to wygoda (powinien mieć min. 3 m szerokości, by zapewnił swobodne manewrowanie), jednak duża nawierzchnia utwardzona może wyglądać przytłaczająco. Warto ją wtedy urozmaicić - poprzez wprowadzenie wzoru, łączenie elementów w odmiennym kolorze lub z różnych materiałów.

Podjazd z popularnej kostki granitowej można ożywić np. kilkoma elementami czarnego bazaltu lub czerwonego marmuru (tylko na nawierzchnie zadaszone). Poprzeczny wzór sprawi ponadto, że wąska działka wyda się szersza. Skomplikowany wzór warto najpierw rozrysować i precyzyjnie określić ilość materiałów, a następnie ułożyć go na próbę, sucho.

Uwaga! Wyraziste wzory pomniejszają przestrzeń. Najlepiej wygląda połączenie dwóch materiałów lub kolorów.

Nawierzchnie, po których często się chodzi, także zimą (podjazd czy dojście do śmietnika) powinny być możliwie gładkie, aby odśnieżanie nie sprawiało kłopotu.

Ścieżka od furtki do drzwi wejściowych musi być nieco szersza od standardowej - odpowiednia szerokość to 1,2-1,5 m.

Aranżacja strefy wypoczynku

Chociaż za domem, w strefie wypoczynku odizolowanej od ulicy, nawierzchnie ogrodowe mają bardziej kameralny charakter, warto utwardzić ścieżkę prowadzącą do altany, oczka wodnego czy placu zabaw, bo inaczej wydepczemy w tym miejscu trawnik. Jeśli nie chcemy przecinać atrakcyjnej murawy pasem kostki brukowej, można zastosować luźno rozrzucone płyty albo kruszywo - z pewnością mniej się będą rzucać w oczy.

Aby na ścieżce ogrodowej swobodnie minęły się dwie osoby, powinna mieć szerokość min. 0,8 m. Warto też zadbać, by nawierzchnia sąsiadująca z rabatami znajdowała się nieco ponad ich poziomem (dzięki temu nie będzie osypywała się na nią ziemia), natomiast na równi z powierzchnią sąsiadującego trawnika (aby nie utrudniała koszenia).

Przykładowe sposoby układania bruku, nawiązujące do tradycji, a jednocześnie uniwersalne. Zależnie od rodzaju użytej kostki, mogą wyglądać nowocześnie lub tradycyjnie (fot. archiwum Budujemy Dom).

Materiały idealne na ścieżki ogrodowe

Płyty kamienne

Nawierzchnie z kamienia są bardzo trwałe i mogą być:

• łamane - wyglądają naturalnie, ale trudno z nich ułożyć gładką nawierzchnię, pożądaną dla osób starszych i poruszających się na wózkach inwalidzkich;
• cięte - powstają przez cięcie bloków skalnych i są dość drogie.
  
  

Płyty betonowe

Podobnie jak kostkę betonową, produkuje się je w wielu kształtach i kolorach, jako gładkie lub z fakturą albo widoczną warstwą kruszywa.

Drewniana nawierzchnia

Wykończone nim nawierzchnie wyglądają naturalnie, wtapiają się w każdy ogród i nie przytłaczają. W porównaniu z innymi materiałami, drewno jest jednak mniej trwałe, a po deszczu robi się śliskie. W centrach ogrodniczych kupimy gotowy, zaimpregnowany bruk drewniany.

Jeśli natomiast zależy nam na oryginalności, nawierzchnię możemy wykończyć krążkami uzyskanymi z pocięcia pni lub grubych konarów drzew (szybko się je układa, ale po między elementami powstają spore szczeliny, które trzeba wypełnić piaskiem). Przed ułożeniem krążki należy zaimpregnować (do wyboru są preparaty olejowe i rozpuszczalnikowe).

Uwaga! Źle zaimpregnowany bruk drewniany zaczyna się rozpadać po kilku latach. Z rodzimych gatunków dąb jest najbardziej wytrzymały na tzw. korozję biologiczną.

Kruszywo w ogrodzie

Ułożenie ścieżek z kruszywa jest łatwe, a koszty niewielkie. Nie zbiera się na nich woda, jednak podczas długotrwałych opadów i roztopów mogą rozmiękać. Ponadto zarastają chwastami, które trzeba systematycznie usuwać. W miarę potrzeby należy też dosypywać kruszywa, a wiosną nawierzchnię warto ubić. Kruszywo na ścieżki powinno mieć ostre krawędzie, by dobrze się klinowało (grys, kliniec, pospółka, tłuczeń i żwir - z wyjątkiem rzecznego). Nie należy stosować miękkich skał, np. dolomitu, z powodu ich pylenia.

Stworzone na podjazdy: kraty betonowe i panele z PVC

Kraty betonowe na podjeździe

Choć kojarzą się z umacnianiem skarp, doskonale nadają się też do utwardzania podjazdów. Nie układa się z nich jednak ścieżek, bo pomimo wypełnienia wolnych przestrzeni ziemią lub kruszywem, niezbyt wygodnie się po nich chodzi. Wykonywane są z betonu w kolorze szarym, grafitowym i czerwonym, zbrojonego prętami stalowymi.

Podjazd z paneli z PVC

Dzięki konstrukcji przypominającej plaster wosku są wytrzymałe i nadają się na niezbyt intensywnie użytkowane podjazdy. Nie odkształcają się też pod wpływem mrozów i wysokiej temperatury. Wypusty w dolnej części paneli dobrze stabilizują je w gruncie.

Nawierzchnia brukowa

Bruk kamienny

Na ścieżki i podjazdy można zastosować zarówno kostki, jak i tzw. brukowce, czyli kamienie polne (muszą być płaskie przynajmniej z jednej strony). Kształt kostki jest nieregularny, zbliżony do prostopadłościanu, a powierzchnia może być łamana (szorstka i nierówna), piaskowana (szorstka, ale równa) albo szlifowana (równa i śliska).

Bruk klinkierowy

Nadaje się na ścieżki, ale szczególnie polecany jest na podjazdy - nie tylko z powodu odporności na duże obciążenie, ale też dlatego, że łatwo zmyć z niego wszelkie zanieczyszczenia (nie pozostają nawet plamy po oleju), jest odporny na działanie soli drogowej, mróz i ścieranie.

Uwaga! Na nawierzchnie stosuje się niekiedy cegły elewacyjne. Ale z powodu mniejszej odporności na nacisk, można utwardzać nimi jedynie trakty dla pieszych.

Typowe barwy klinkieru to odcienie czerwieni, brązu i pomarańczu. Obecnie producenci oferują jednak również wyroby czarne, szare, kremowe, żółte czy dwubarwne cieniowane. Ich powierzchnia jest chropowata albo gładka i lekko połyskująca. Nawierzchnia z klinkieru jest wyrazista i narzuca styl ogrodowi. Ma mocną barwę, która nie blednie.

Bruk betonowy

Jest najpopularniejszym materiałem nawierzchniowym, producenci oferują więc tysiące wzorów. Są kostki imitujące stary bruk, dizajnerskie o nieregularnym kształcie, w formie klinów, z których łatwo układa się okręgi czy kostki, które po ułożeniu tworzą nawierzchnię z prześwitami. Poszczególne kolekcje mogą zawierać elementy o różnym kształcie, wymiarach lub kolorach, które po ułożeniu tworzą efektowną całość. Czasem do kompletu są też obrzeża.

autor Małgorzata Kolmus, fot. materiał firmowy