Fasolnik chiński (Vigna unguiculata ssp. sesquipedalis)

Fasolnik chiński (Vigna unguiculata ssp. sesquipedalis) nazywany też wspięgą to jednoroczne pnącze z rodziny bobowatych (Fabaceae). Gatunek pochodzi z Afryki, ale jest też spotykany w ciepłych rejonach Azji i uprawiany w innych rejonach świata jako warzywo.

Fasolnik chiński może dorastać do 2-3/4 m wys. Po podporach wspina się owijając wokół nich swoje długie, cienkie, elastyczne pędy, pokryte układającymi się naprzemiennie dużymi, trójdzielnymi, miękkimi, zielonymi liśćmi z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem.

Latem roślina wydaje duże, biało-fioletowe, wargowe kwiaty, wyrastające zwykle po 2-3 w kątach liści. Po przekwitaniu z kwiatów wykształcają się owoce w postaci długich, smukłych strąków, które początkowo są miękkie i zielone, a po dojrzeniu sztywne i żółtozielone. Strąki fasolnika przypominają fasolkę szparagową, ale są od niej węższe i znacznie dłuższe. Strąki dorastają do ok. 40-60/100 cm dł!

Wymagania i uprawa

Fasolnik chiński to ciekawe, ale niełatwe w uprawie warzywo. Roślina posiada bardzo wysokie wymagania cieplne, dlatego jej uprawa polowa bywa zawodna. Jedynie rośliny posadzone w zacisznym miejscu, na południowej ścianie budynku, w ciepłe, słoneczne lata mogą owocować obficie, w innym wypadku plony będą słabe, a strąki niewyrośnięte lub zdeformowane. Najlepszym miejscem dla fasolnika jest ciepła szklarnia lub tunel, gdzie rośliny mogą owocować obficie i równomiernie. Osłony powinny być jednak dostatecznie wysokie, gdyż fasolnik może osiągać nawet 2-3 m wys.

Roślinie trzeba też zapewnić odpowiednie podpory lub sznurki, po których będzie mogła się wspinać (pnącze jest lekkie, więc podpory nie muszą być solidne).

Fasolnik źle znosi suszę (tworzy wtedy niewyrośnięte i źle wykształcone strąki), dlatego podłoże musi być stale lekko wilgotne. Powinno być też dostatecznie żyzne i próchnicze, bo choć fasolnik należy do mało wymagających pod tym względem roślin bobowatych (korzenie dzięki bakteriom brodawkowym mają zdolność wiązania azotu z powietrza), rośnie bardzo szybko, osiąga sporą wysokość i tworzy długie strąki, wiec zużywa sporo składników pokarmowych.

Fasolnika uprawia się z siewu nasion pod osłonami lub wprost do gruntu (IV-VI). Nasiona sieje się płytko, przykrywając zaledwie 1-2 cm warstwą ziemi (posadzone zbyt głęboko mogą nie wykiełkować). Polecany rozstaw miedzy roślinami to ok. 60/70 x 40 cm. Fasolnik po ok. 2-2,5 miesiąca może wydać pierwsze strąki, które zbiera w miarę wzrostu, jeszcze przed dojrzeniem.

Zastosowanie

Roślina jest w dalszym ciągu mało znanym warzywem w Polsce. Niezwykle długie strąki fasolnika przypominają smakiem i wyglądem fasolkę szparagową, ale są od niej słodsze, delikatniejsze i całkowicie pozbawione łyka. W kuchni można je wykorzystywać na różne sposoby. Po ugotowaniu (gotują się znacznie krócej niż fasolka), można podawać je jako jarzynkę (jeden strąk potrafi zająć cały talerz, udając zielone spaghetti) lub pokrojone dodawać do sałatek i surówek.

Strąki można też smażyć z innymi warzywami lub zapiekać. Nadają się też do konserwowania i mrożenia.

Wybrane odmiany

• 'Fakir' – strąki zielone, dł. ok. 40 cm
• 'Splendor' – odm. karłowa, wys. ok. 50-60 cm., strąki jasnozielone, dł. ok. 30-40 cm
• 'Metro Black' – strąki zielone dł. ok. 0,5 m

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: neillangan, pongsak14/Depositphotos