Rozsada warzyw w domu – jak i kiedy zrobić? Jak wysiewać? Krok po kroku i bez błędów!
Przygotowanie rozsady to nic innego jak wysiewanie nasion i uprawa młodych siewek w kontrolowanych warunkach, przed wysadzeniem na miejsce stałe. W tym okresie zapewniamy siewkom odpowiednią temperaturę, wilgotność i światło. Samodzielne wyprodukowanie zdrowej rozsady warzyw nie jest trudne.
Spis treści
Rozsada warzyw w domu na parapecie. To łatwe!
Samodzielne wyprodukowanie zdrowej rozsady warzyw nie jest trudne – można to zrobić nawet na parapecie. Nasiona warzyw należy wysiewać zgodnie z instrukcjami na opakowaniu (szczegółowo terminy wysiewu i czas produkcji rozsady opisano w tabeli na końcu artykułu). Produkcję rozsady w domu lub w ocieplanej szklarni należy założyć w lutym i marcu. W późniejszym terminie temperatura na zewnątrz umożliwia już produkcję rozsady na rozsadniku lub pod osłonami z folii.
Najprostszy sposób na przyspieszenie wzrostu roślin to produkcja rozsady pod osłonami. Wysiewając nasiona w kontrolowanym środowisku, zwiększysz odsetek wschodów (kiełkujących nasion), przyspieszysz rozwój i wzmocnisz siewki. W szklarni albo po prostu na domowym parapecie nasiona i siewki będą lepiej chronione przed szkodnikami i niesprzyjającą pogodą.
Sprawdź w naszym sklepie produkty do wysiewania i rozsady! Które warzywa warto wysiewać na rozsadę?
Rozsadę warzyw możemy przygotować:
- aby uzyskać wcześniejsze plony warzyw (sałata);
- dla warzyw ciepłolubnych, które potrzebują wysokich temperatur do wzrostu (np. arbuz, melon, oberżyna, pomidor, papryka);
- dla warzyw, które po wschodach rosną bardzo wolno (brokuł, kalafior, kalarepa, kapusta biała i kapusta czerwona);
- dla warzyw o długim okresie kiełkowania (karczoch, seler, szpinak nowozelandzki).
Krok po kroku: jak przygotować rozsadę warzyw?
Luty to idealny miesiąc do wysiewu wielu nasion. Zaczynając wcześniej, niż mógłbyś, wysiewając je do gruntu, szybciej zbierzesz plony. Wczesne rozpoczęcie upraw skraca również czas trwania przednówka, a ponadto masz szansę dwukrotnie zebrać plony z tej samej grządki. Wysiew nasion prosto do gruntu, gdy zrobi się cieplej, i rezygnacja z pikowania mogą być kuszące, ale wysiłek (przeznaczony na produkcję rozsady) naprawdę ci się opłaci.
Uzyskanie zdrowej i dobrze wyrośniętej rozsady warzyw jest możliwe tylko wtedy, kiedy kiełkującym nasionom i młodym siewkom zapewnimy odpowiednie i stałe warunki - światło, temperatura i wilgotność.
Fot. © singkham/Fotolia |
Krok 1: Ziemia do rozsady
Idealne podłoże do rozsady warzyw to mieszanina torfu z piaskiem lub gotowe podłoże do rozsady. Nie ma potrzeby dodawać nawozu do podłoża, gdyż z reguły jest ono zasobne w wystarczającą ilość składników pokarmowych dla młodych roślin. Poza tym siewki wszystko czego potrzebują mają w nasieniu.
Krok 2: Wybierz pojemniki do rozsady
Pojemniki do rozsady warzyw należy wypełnić podłożem, wyrównać i lekko ugnieść. Najlepsze są doniczki torfowe oraz wielodoniczki. Doniczki torfowe można sadzić do gleby wraz z warzywami. Korzenie będą przerastać przez ścianki, a doniczki po krótkim czasie ulegają biodegradacji. Wielodoniczki (multipoty, multiplaty) – ich główną zaletą jest duża liczba pojedynczych komór, możliwość łatwego przenoszenia oraz to, że mogą być wielokrotnie wykorzystywane.
Fot. © Robert Przybysz/Fotolia |
Pielęgnacja rozsady warzyw. Odpowiednie warunki dla kiełkujących nasion
Światło
Miejsce do produkcji rozsady warzyw powinno być jasne (należy jednak unikać pełnego nasłonecznienia) i przewiewne (jednak nie narażone na przeciągi). Należy zapewnić stałą temperaturę przed wschodami i po wschodach (po skiełkowaniu). Temperatura pokojowa niestety nie jest idealna dla wszystkich warzyw ale większość z nich dobrze będzie rosła w domu. Szczegółowo warunki dla poszczególnych gatunków warzyw opisano w tabeli na końcu artykułu.
Wilgotność
Podłoże powinno być stale lekko wilgotne, ale nie mokre! Najlepiej podlewać rozsadę poprzez zraszanie spryskiwaczem z woda o temperaturze pokojowej (woda nie może być zimna!). Ze względu na niską wilgotność powietrza w mieszkaniu po wysiewie nasiona należy przykryć szybą lub zwykłą folią śniadaniową - tworzymy w ten sposób mini szklarenkę. Aby nadmiar pary wodnej mógł się swobodnie ulatniać i aby siewki miały dostęp do świeżego powietrza warto zrobić w niej kilka dziurek.
Fot. © Dimitri Surkov/Fotolia |
Przesadzanie rozsady warzyw. Pikowanie siewek
Po dwóch lub trzech tygodniach od wschodów młode siewki warzyw należy przepikować do docelowych pojemników (doniczek, skrzynek lub wielodoniczek) lub przerwać (usunąć zbędne rośliny aby nie rosły zbyt gęsto). Przed pikowaniem należy rośliny obficie podlać. Rośliny podważa się delikatnie widelcem, patyczkiem lub specjalnym pikulcem. Po wyciągnięciu z ziemi widać dobrze jak wygląda siewka - chore lub mające słabo rozwinięte korzenie należy wyrzucać. Przepikowane rośliny obficie podlewamy zraszając delikatnie podłoże, po to aby ziemia opadła i przylgnęła do korzeni. Jednorazowe pikowanie w zupełności wystarczy do wytworzenia dobrej bryły korzeniowej. Uwaga! Niektóre warzywa (np. dynia, ogórek, fasola) źle znoszą pikowanie. Nasiona tych warzyw należy od razu wysiewać do doniczek.
Fot. © Franz Peter Rudolf/Fotolia |
Hartowanie rozsady przed posadzeniem do ogrodu
Na 10-14 przed sadzeniem rozsadę warzyw należy zacząć hartować – t.j. stopniowo przyzwyczajać do trudnych warunków panujących na zewnątrz. W tym celu należy ograniczyć podlewanie i obniżyć temperaturę poprzez wietrzenie. Zahartowane rośliny szybciej się przyjmą i lepiej zniosą wahania temperatury na miejscu stałym w ogrodzie. Przed przesadzeniem do gruntu rozsadę warzyw warto obficie podlać.
Rozsada warzyw: szczegółowe wymagania i terminy siewu dla 25 gatunków
W tabeli przedstawiono gatunki warzyw, które można uprawiać z rozsady, terminy wysiewu na rozsadę, czas jej produkcji, temperatury dla produkcji rozsady oraz termin wysadzania na miejsce stałe.
Gatunki warzyw oraz warunki do produkcji rozsady
| GATUNEK | TERMIN WYSIEWU NA ROZSADĘ | CZAS TRWANIA ROZSADY (TYGODNIE) |
PRZEDZIAŁ TEMPERATUR | TERMIN WYSADZANIA NA MIEJSCA STAŁE |
Arbuz (kawon), melon |
IV | 5 - 6 |
25 – 30ºC do wschodów 22 – 28ºC po wschodach |
po 15 V do połowy VI |
Bakłażan |
III | 9 - 11 |
28 – 30ºC do wschodów 22 – 26ºC po wschodach |
po 15 V do połowy VI |
Bazylia, cząber, majeranek |
III | 6 - 8 |
18 – 20 ºC |
po 15 V |
| Brokuł | II - III | 6 - 7 |
18 – 20 ºC do wschodów 14 – 18 ºC po wschodach w dzień 12 – 14 ºC po wschodach w nocy 10 – 12 ºC pod koniec produkcji rozsady |
IV |
Cebula |
II - III | 8 - 9 |
18 – 20ºC do wschodów 15 – 18ºC po wschodach w dzień 10 – 12ºC po wschodach w nocy |
koniec IV początek V |
Kalafior |
II | 7 - 8 |
18 – 20ºC do wschodów 14 – 18ºC po wschodach w dzień 12 – 14ºC po wschodach w nocy 10 – 12ºC pod koniec produkcji rozsady |
IV |
Kalarepa |
II | 7 - 8 | 12ºC optymalna 8ºC minimalna |
IV |
Kapusta biała, czerwona |
II | 7 - 8 |
18 – 20ºC do wschodów 14 – 18ºC po wschodach w dzień 12 – 14ºC po wschodach w nocy 10 – 12ºC pod koniec produkcji rozsady |
IV |
Kapusta pekińska |
II | 7 - 8 | 20ºC optymalna | IV |
Karczoch |
II | 10 - 12 | 20ºC optymalna | po 15 V |
Ogórek, dynia, cukinia (kabaczek), patison |
IV | 5 |
24 – 28ºC do wschodów 20 – 25ºC po wschodach w dzień 16 – 20ºC po wschodach w nocy |
po 15 V |
Papryka |
III | 5 - 8 |
25 – 28ºC do wschodów 20 – 22ºC po wschodach w dzień 18 – 20ºC po wschodach w nocy |
po 15 V |
Pomidor |
III | 5 - 8 |
25 – 28ºC do wschodów 18 – 20ºC po wschodach w dzień 14 – 16ºC po wschodach w nocy |
po 15 V |
Por |
III | 8 - 10 |
18 – 22ºC do wschodów 16 – 18ºC po wschodach w dzień 14 – 16ºC po wschodach w nocy |
po 15 V |
Sałata masłowa |
II - III | 4 - 5 | 16 – 18ºC | III - IV |
Seler naciowy i korzeniowy |
II - III | 12 - 13 |
22 – 24ºC do wschodów 14 – 18ºC po wschodach w dzień 12 – 14ºC po wschodach w nocy |
po 15 V |
Szpinak nowozelandzki |
III | 11 - 12 | 20ºC optymalna | po 15 V |
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcie tytułowe Riyas Hamza/SXC
TEMATY NA CZASIE 
Komentarze