Jak rozświetlić cień | 10+ najlepszych roślin do ogrodu
Ogród w zacienionym miejscu może być wyrafinowany, ekscytujący i piękny. Istnieje wiele ciekawych roślin do aranżacji zakątków, do których dociera znikoma ilość światła. Jarosław Jacek Gryz, ekspert Związku Szkółkarzy Polskich, podpowiada, jak pięknie obsadzić cienisty zakątek.
|
Przy aranżacji cienistego ogrodu mamy do wyboru pokaźną paletę roślin – nie tylko bylin, ale także zimozielonych krzewinek, pnączy i krzewów. Przed przystąpieniem do projektowania koniecznie sprawdź warunki świetlne, rodzaj podłoża i poziom jego wilgotności, aby odpowiednio dobrać nasadzenia. Zacienienie może być całodniowe lub tylko w określonych porach dnia lub roku (poranne lub popołudniowe słońce, bezlistne gałęzie drzew wiosną).
Warstwa humusu, jego odczyn i to, co się pod nim znajduje (piasek czy glina), ma znaczenie dla określenia żyzności i przepuszczalności podłoża. Miejsca zacienione potrafią być bardzo suche (parasol z konarów i liści drzew, okapy budynków, płytko korzeniące się brzozy, magnolie, świerki), ale mogą też być stale wilgotne lub okresowo zalewane. Tylko poznanie warunków siedliskowych (ewentualnie ich poprawa poprzez prześwietlenie koron, nawiezienie kompostem, ściółkowanie, nawadnianie) umożliwi wyselekcjonowanie odpowiednich gatunków i odmian, które będą zdrowo rosły i rozświetlą cień.
Nie bój się cienia
Projekt ogrodu oparty na inspiracji rodzimymi lasami mieszanymi świetnie sprawdzi się w głębokim cieniu, jeśli wykorzystamy rośliny runa leśnego, takie jak konwalie, kokoryczki czy kopytniki, a zwłaszcza paprocie: narecznice, języczniki i wietlice. W trochę lepszych warunkach świetlnych mamy do wyboru znacznie szerszą paletę sprawdzonych propozycji.
Do rozświetlenia cienia najodpowiedniejsze będą odmiany o jasno obrzeżonych lub kremowych, mozaikowych wzorkach i cętkach na liściach lub o białych kwiatach. Wybór gatunków bylin cienioznośnych jest zdumiewająco zróżnicowany i pozwala stworzyć efektowne nasadzenia, atrakcyjne przez cały rok.
Nawet w letnie gorące dni, gdy słońce świeci wysoko, pod zwartym okapem drzew panuje orzeźwiający chłód i lekki półmrok. W tym czasie na cienistej rabacie najlepiej będą prezentować się byliny o dekoracyjnym ulistnieniu. Jeśli chociażby jednemu promieniowi uda się przebić przez plątaninę gałęzi, to rozbłyśnie on ze zdwojoną siłą na pstrokatej, błyszczącej lub skórzastej powierzchni liści bylin.
Najważniejsze gatunki na wiosnę i lato
W coraz dłuższe wiosenne dni delikatne promienie słońca, przesiane przez konary i gałęzie z dopiero co pękającymi pączkami, mają szansę dotrzeć i ogrzać przez chwilę mroczne zakątki, w których pysznią się najpierw białe cebulice syberyjskie (Scilla siberica) ‘Alba’, a później białe kamasje (Camassia leichtlinii) ‘Alba’. Kolejno swój urok zaczynają roztaczać byliny stworzone z natury do cienistych ogrodów leśnych w stylu naturalistycznym i w typie nieformalnym.
Latem centralne miejsce cienistego zakątka ozdobi na przykład kolekcja niezastąpionych funkii (Hosta). Rośliny te tworzą kępy o zróżnicowanej wielkości, od miniaturowych do olbrzymich, składające się głównie z liści odziomkowych wyrastających z krótkiego kłącza z gęstymi pęczkami mięsistych korzeni. Kształt blaszki liściowej zależy od gatunku (rodzaj liczy 20-50 gatunków w różnych ujęciach systematycznych) i odmiany (powyżej tysiąca kultywarów). Liście odmiany ‘Brim Cup’ zdobi szerokie, nieregularne obrzeżenie w kremowobiałym kolorze. U ‘Ginko Craig’ jest ono białe, ale z pofalowanym brzegiem. ‘Pandora’s Box’, miniaturka dorastająca do 5 cm, ma na kremowobiałym liściu szarozielony, postrzępiony margines. Mroczne zakątki idealnie ożywią formy żółtolistne: wyprostowana ‘Sun Power’, złocista ‘Zounds’ czy ‘Fire Island’ o wiśniowych ogonkach liściowych i zaczerwienionych nerwach na zielono-żółtych blaszkach.
Najważniejsze gatunki na jesień i zimę
W rześkie jesienne dni na pierwszy plan wysuwają się zimozielone rośliny tworzące strukturę założenia. Godne polecenia, odporne odmiany, które nie są bylinami, ale pełnią ich rolę oraz zepną i zespolą całą cienistą kompozycję to m.in. barwinek pospolity (Vinca minor) ‘Ralph Shugert’ o ciemnozielonych błyszczących liściach z nieregularnym białym obrzeżeniem (nagroda brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego RHS Award of Garden Merit) oraz ‘Illumination’ z szerokim żółtym, świetlistym wzorem wzdłuż unerwienia, a także runianka japońska (Pachysandra terminalis) ‘Variegata’ – wolno rosnąca krzewinka tworząca zwartą okrywę wysokości ok. 15-20 cm. Jej powcinane, grubo ząbkowane, skórzaste liście z delikatnym kremowobiaławym brzegiem i nieregularnymi, fantazyjnymi plamkami uatrakcyjnią nawet dużą zacienioną powierzchnię. Bluszcz pospolity (Hedera helix) ‘Profesor Seneta’ jest polską odmianą o dużych, skórzastych, ciemnozielonych liściach z kremowobiałym, marmurkowym zdobieniem. Rośliny okrywowe powinny stanowić tło dla tych o dużych i dekoracyjnych liściach. Warto posadzić je dużymi, nieregularnymi plamami lub wijącymi się wstęgami.
Ekspert poleca: niezawodne byliny do cienia
Arizema amurska (Arisaema amurense)
Zawilec gajowy (Anemone nemorosa)
Brunera wielkolistna (Brunnera macrophylla)
Epimedium wielkokwiatowe (Epimedium grandiflorum)
Parzydło leśne (Aruncus sylvestris)
Jarzmianka większa (Astrantia major)
Wietlica japońska (Athyrium nipponicum var. pictum)
Konwalia majowa (Convallaria majalis)
Tekst: Jarosław Jacek Gryz, zdjęcie tytułowe: ZGURSKI1980 / DEPOSITPHOTOS
Artykuł pochodzi z magazynu |
Artykuł powstał we współpracy z Związkiem Szkółkarzy Polskich Więcej o roślinach i ich producentach znajdziesz na e-katalogroslin.pl |