Zaraza ziemniaczana na pomidorach | Jak rozpoznać? Jak zwalczać?
Jest najgroźniejszą chorobą atakującą pomidory uprawiane w ogrodach lub na działkach i pojawia się zwykle w czasie wilgotnej pogody w lecie. Jak rozpoznać i zwalczać zarazę ziemniaka na pomidorach?
- Jakie są przyczyny i objawy zarazy ziemniaka na pomidorze?
- Jak zapobiegać i zwalczać zarazę ziemniaka na pomidorach?
- Jakie są okresy występowania i zwalczania zarazy ziemniaka?
Przyczyny i objawy zarazy ziemniaka na pomidorze
Zaraza ziemniaka jest choroba grzybową, atakującą rośliny z rodziny psiankowatych, ale głównie ziemniaka i pomidora. Powodowana jest przez grzyb Phytophthora infestans i należy do grupy groźnych i trudnych do zwalczania chorób roślin nazywanych fytoftorozami.
► Kiedy zaraza ziemniaka pojawia się na pomidorach?
Najczęściej choroba pojawia się i rozwija w czasie wilgotnego i chłodnego lata – zwykle w lipcu i sierpniu, ale jeśli początek lata jest deszczowy może pojawić się także w czerwcu. Może się jednak również zdarzyć, że choroba nie wystąpi wcale.
► Jakie są objawy zarazy ziemniaka na pomidorach?
Pierwsze charakterystyczne objawy pojawiają się na liściach i łodygach – są to zwykle nieregularne, brązowo-brunatne, z czasem powiększające się plamy.
Dodatkowo, na spodniej stronie liści, w miejscach gdzie powstają plamy można zaobserwować biały nalot, czyli kolonie zarodników grzyba. Przy dużej wilgotności powietrza i pogodzie sprzyjającej rozbojowi choroby zainfekowane liście stopniowo zamierają.
Najbardziej groźna jest jednak infekcja i objawy na owocach pomidorów – mają one także postać ciemnobrązowych plam (czasem także pokrytych jasnym nalotem), w obrębie których rozwija się zgnilizna, z czasem sięgająca w głąb miąższu owoców pomidora.
Rozwój choroby, powstające plamy i zgnilizna powodują, że pomidory nie są zdatne do spożycia, ponieważ miąższ staje się gorzki. Nie ma sensu więc wykrawanie fragmentów zmienionych chorobowo i jedzenie pozornie zdrowych pozostałych części owoców. Jeśli po okresie wilgotnej pogody nastąpi poprawa i jest sucho, nalot na plamach znika i rozwój choroby lekko spowalnia.
W wyniku silnego porażenia zarazą i przy braku podjęcia środków zaradczych, całe rośliny dość szybko zamierają. Właśnie z tego względu bardzo ważne jest częste monitorowanie roślin, a w razie potrzeby szybkie zastosowanie zabiegów ochrony roślin odpowiednim preparatem.
Jak zapobiegać i zwalczać zarazę ziemniaka na pomidorach?
O zarazie ziemniaka trzeba myśleć już na etapie sadzenia pomidorów i przede wszystkim zapewnić im optymalne warunki uprawy i rozwoju.
- Zaleca się sadzić rośliny w odpowiedniej rozstawie, aby unikać zbytniego zagęszczenia i zapewnić im optymalne przewietrzenie. W trakcie uprawy należy regularnie obserwować sadzonki i reagować na wszelkie niepokojące objawy.
- Warto także pamiętać, że zaraza ziemniaka przenosi się ze spokrewnionych roślin, więc należy unikać sadzenia obok siebie ziemniaka i pomidora, a także uprawy tych gatunków po sobie na tym samym miejscu.
Dobrym sposobem zapobiegania zarazie na pomidorach jest obserwacja wczesnych odmian ziemniaków (jeśli jest taka możliwość), ponieważ na nich zaraza rozwija się najszybciej. Jeśli pojawiają się objawy na ziemniaku, należy profilaktycznie rozpocząć zabiegi ochrony na pomidorach.
Jak najszybciej po zaobserwowaniu pierwszych objawów chorobowych należy wykonać co najmniej 2, a najlepiej 3-4 opryski (co 7-10 dni) odpowiednimi preparatami przeciwgrzybowymi, przeznaczonymi do użytku amatorskiego (w ogrodach i na działkach) i z zachowaniem okresu karencji. Dobry efekt może dać wykonywania zabiegów np. dwoma różnymi preparatami przemiennie.
Jeśli zainfekowanych roślin nie uda się uratować, bezwzględnie należy usunąć ich resztki z ogrodu, a miejsce gdzie rosły dodatkowo warto odkazić preparatem przeciwgrzybowym, aby zapobiegać zakażeniu kolejnych posadzonych tam roślin. Skuteczne, zalecane fungicydy do zwalczania tej choroby, to między innymi preparaty: Cabrio Duo, Curzate, Revus oraz Miedzian Extra i Signum.
Okresy występowania i zwalczania zarazy ziemniaka
Przy profilaktyce i zwalczaniu zarazy ziemniaka na pomidorach, przydatna będzie wiedza o tym, w jakim okresie choroba zwykle atakuje. Warto więc pamiętać, że grzyb Phytophthora infestans, przy sprzyjających warunkach pogodowych może infekować rośliny już od połowy lub końca maja aż do połowy września.
W związku z tym, aby przeciwdziałać rozwojowi choroby należy wykonywać zabiegi ochronne (profilaktyczne) przede wszystkim w okresie od końca maja/początku czerwca do połowy lipca. Z kolei zabiegi zwalczające objawy choroby zalecane są w okresie od połowy lipca do połowy września.
Warto więc przy wyborze środków ochrony roślin zwrócić uwagę, który będzie najlepiej nadawał się do zapobiegania, a który do interwencyjnego zwalczania choroby albo poszukać takiego o uniwersalnym działaniu.
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: photokrolya/Depositphotos
TEMATY NA CZASIE 
Komentarze