Uprawa rozplenic w ogrodzie | Jakie wybrać? Gdzie sadzić?

Ogród to dla wielu osób kawałek własnego raju na Ziemi, więc nic w tym dziwnego, że wielu pasjonatów stara uczynić się go pięknym i kolorowym, chcąc, by pozostawał taki nawet podczas jesieni i zimy. W osiągnięciu tego efektu pomóc może rozplenica japońska, czyli egzotyczna trawa, której popularność w ogrodach i na działkach bardzo wzrosła w ciągu ostatnich kilku lat.

Rozplenice – pochodzenie i mrozoodporność

Rozplenica japońska (Pennisetum alopecuroides) to bylina, która naturalnie występuje w Azji i Australii, jednak jej uprawa możliwa jest także w naszym klimacie. Obecnie występuje wiele jej odmian i co jakiś czas pojawiają się nowe, które różnią się wielkością, kolorem kwiatostanów, a także wytrzymałością na mróz.

Bez względu na odmianę, rozplenica japońska jest rośliną o wysokich walorach estetycznych, doskonale uzupełniając wiele ogrodowych aranżacji.

Chociaż rozplenica jest rośliną wieloletnią, to niektóre jej odmiany traktuje się raczej jako rośliny jednoroczne, gdyż nie wytrzymują one mrozów jednak dostępne są w sprzedaży także mrozoodporne odmiany rozplenicy, które nie tylko przezimują w ogrodzie, czyniąc go pięknym w kolejnym sezonie, ale także uczynią go miejscem przyjemnym w chłodnej porze roku, kiedy to temperatury już mocno spadną.

Fot. iVerde

Puszyste kwiatostany rozplenicy japońskiej rozwijają się latem i pozostają efektowne jesienią oraz zimą; wyjątkowo pięknie wyglądają pokryte szronem

Popularne odmiany rozplenic

Rozplenica 'Hameln'

Jedną z najpopularniejszych odmian rozplenicy japońskiej jest odmiana ‘Hameln’, która dorasta nawet do 1 metra wysokości. Wielką jej zaletą jest bardzo szybki wzrost i obfite kwitnienie, podczas którego – już od czerwca – eksploduje ona pięknymi, beżowymi kwiatostanami, które z czasem zmieniają barwę na ciemnobrązową.

Rozplenica 'Fireworks'

Zachwycającą oko odmianą jest ‘Fireworks’, u której biało-zielone liście jesienią zmieniają na intensywną, malinową barwę, nadając ogrodowi jesiennej duszy i sprawiając, że wygląda on magicznie. Co więcej, im łaskawsza w słoneczne dni jest ta pora roku, tym intensywniejsza jest ta barwa. Nie jest to zbyt wysoka odmiana rozplenicy, gdyż dorasta jedynie do 40 centymetrów.

Ta odmiana jest wrażliwa na niskie temperatury, a kwiatostany pojawiają się dopiero we wrześniu. Jeżeli chce się ją zachować na następny rok, powinno się ją schować do pomieszczenia, które będzie jasno oświetlone, a temperatura w nim będzie wynosić 5-10 stopni. Z tego powodu przez wiele osób chętniej uprawiana jest ona w donicach niż bezpośrednio w gruncie.

Rozplenica 'Moudry'

Odmiana ‘Moudry’ ceniona jest za to przede wszystkim ze względu na fontannowaty kształt, a także ze względu na duże i piękne kwiatostany, które pojawiają się w sierpniu, aż do końca października, przetrzymując nawet do pierwszych mrozów. Kiedy rozplenicę tę wiąże się więc przed zimą w snopki, nadal są na nich piękne kwiatostany.

W październiku jej liście zaczynają przybierać charakterystyczną, słomkową barwę, która doskonale komponuje się z innymi kolorami jesieni. Odmiana ta podczas kwitnienia dorasta do 70 centymetrów i podobną ma też szerokość, co sprawia, że wygląda ona jak eksplodująca, kwietna fontanna i świetnie wygląda ona w pobliżu oczek wodnych i innych zbiorników.

Fot. iVerde

1, 2, 3 – rozplenica japońska 'Hameln' bardzo efektownie prezentuje się zarówno w donicy, jak i na rabacie, 5 – niska rozplenica 'Little Honey' nadaje się do posadzenia w przedniej części rabaty

Rozplenica 'Black Beauty'

Dla wielu osób najpiękniejszą odmianą rozplenicy jest ‘Black Beauty’ której kwiatostany przyjmują barwę niemal czarną, pojawiając się pomiędzy sierpniem a październikiem. Imponujące są jej rozmiary, gdyż podczas kwitnienia jej wysokość sięga nawet do 140 centymetrów, a szerokość – nawet do 90 cm. Wspaniałe kwiatostany wyglądają niesamowicie ozdobnie nawet po wyschnięciu, zdobiąc roślinę zawiązaną w snopki.

Rozplenica 'Little Honey'

Dla osób, które nie chcą lub nie potrzebują dużych rozmiarów bylin w ogrodzie, świetną odmianą wydaje się być ‘Little Honey’, której wysokość podczas kwitnienia wynosi maksymalnie 30 centymetrów, a zanim pojawią się kwiatostany – jedynie 20 centymetrów. Charakteryzuje się ona bardzo cienkimi i jednocześnie ostrymi liśćmi, przez które biegnie doskonale widoczny, biały nerw. Obfitość kwiatostanów jest w przypadku tej odmiany znacząco mniejsza, niż ma to miejsce w przypadku innych odmian rozplenicy, a pojawiają się one od lipca do października.

Rozplenica 'Red Head'

Za odmianę luksusową uchodzi odmiana ‘Red Head’, której charakterystyczne kwiatostany, pojawiające się od lipca do października, są barwy ciemnego fioletu. Jest to wysoce ozdobna odmiana rozplenicy dorastająca do 1 metra. Często używana jest w bukietach – tak świeżych, jak i suszonych, gdyż kwiatostany zdobią roślinę nawet po ich całkowitym wyschnięciu, prezentując się w takim stanie równie wspaniale.

Rozplenica 'Viridescens'

Mniejszą odmianą od ‘Red Head’ jest rozplenica ‘Viridescens’, gdyż dorasta ona maksymalnie do 60 centymetrów, jedna jej kwiatostany są ciemnopurpurowej, wręcz czerwonej barwy, co czyni tę odmianę bardziej luksusową ze względu na wysokie walory estetyczne. Tak samo, jak poprzednio omawiana odmiana, jest wykorzystywana w bukietach świeżych i suszonych, a kwiatostany kontynuują swoje pojawianie się na niej od lipca po październik.

Rozplenica 'Rubrum'

Rozplenica ‘Rubrum’ to kolejna wysoce ozdobna roślina, którą charakteryzują kwiatostany o barwie burgundowo-fioletowej. Kłosy pojawiają się od lipca do października i nadają ogrodowi koloru. Pięknie wyglądają jako element bukietów.

Rozplenica 'Lady U'

‘Lady U’ to z kolei polska odmiana rozplenicy, gdyż została stworzona przez polskiego hodowcę. Jest bardzo wysoka, gdyż dorasta nawet do 1,5 metra i charakteryzuje się lekko przewieszającymi się liśćmi. Od sierpnia do września pojawiają się na niej piękne kwiatostany o barwie różowo-fioletowej. Intensywnie zielone liście z kolei zmieniają jesienią barwę na żółtą.

Gdzie i jak sadzić rozplenice?

Stanowisko

Rozplenica lubi ciepło i słońce, jednak nie powinno jej się sadzić w miejscach, które nasłonecznione są mocno przez cały dzień. Powinna ona mieć w ciągu dnia jednak trochę cienia.

Podłoże

Rozplenica wymaga gleby świeżej i bardzo żyznej. Do tego musi być ona wilgotna i jednocześnie bardzo przepuszczalna, a to oznacza, że sadząc rozplenicę, nie można wybrać takiego miejsca, w którym po deszczu gromadzi się woda.

Towarzystwo

Rozplenica często jest cennym wzbogaceniem kompozycji ogrodu i doskonale łączy się pod względem estetycznym z roślinami takimi jak szałwia, kocimiętka, lawenda, rozchodniki, jeżówki, czy werbena patagońska.

Absolutnie trzeba jednak unikać sadzenia rozplenicy na terenie, na którym są obecne drzewa i krzewy, a więc roślinny o rozbudowanym systemie korzeniowym. Jeżeli posadzi się ją w takim miejscu, prawdopodobnie ona nie zakwitnie z powodu zaciętej walki z innymi roślinami o zasoby, w tym o wodę i minerały. Rozplenica wymaga bowiem bardzo wielu minerałów, w tym przede wszystkim potasu i fosforu.

Nawożenie

Sadząc rozplenicę, powinno się więc zadbać o to, by ziemia była dobrze nawieziona. Przed sadzeniem powinno się w nią wkopać więc nawóz albo kompost. Można też podlewać tę roślinę płynnymi roztworami, jeżeli wcześniej nie wkopało się nawozu w ziemię.

W przypadku rozplenicy trzeba unikać preparatów zbyt bogatych w związki azotu, wybierając takie, które mają mniej-więcej po równo azotu, fosforu i potasu.

Szczególnie potas jest ważny do wytworzenia pięknych kwiatostanów i gdy go zabraknie, będzie ich mało, a mogą się one nawet w ogóle nie pojawić, albo po prostu nie będą wyglądać tak efektownie.

Fosfor z kolei jest bardzo ważny dla wytworzenia i zachowania zdrowia bardzo rozwiniętego systemu korzeniowego tej rośliny. Przy jego zbyt małej ilości korzenie nie będą w stanie efektywnie pobierać substancji odżywczych z ziemi, co też odbije się na całej roślinie.

Sadzenie

Rośliny należy sadzić w odpowiedniej odległości od siebie, która jest tym większa, im większa jest długość liści. Najlepiej przyjąć, że odstęp wynosić powinien tyle, ile maksymalna wysokość liści, lub nieco więcej, a więc jeżeli dana odmiana dorasta do 1 metra, odległość pomiędzy roślinami powinna wynosić 100-120 centymetrów.

Jeżeli roślina dorasta do 60 centymetrów, odległość powinna wynosić 60-80 cm. Zachowanie takich odstępów zapewni zdrowy rozwój rośliny i brak niepotrzebnej, nadwyrężającej mocno jej siły walki o zasoby.

Fot. Nancy J. Ondra / AdobeStock

Rozplenice dodają rabatom lekkości i świetnie oddzielają od siebie kępy kwitnących bylin.

Jak dbać o rozplenicę?

Podlewanie

Rozplenica przede wszystkim wymaga bardzo regularnego podlewania i nawożenia. Gleba, na której ona rośnie, powinna być cały czas wilgotna, ale nie mokra. Podstawową zasadą jest to, by przypominała ona poziomem wilgotności wyciśniętą gąbkę, a więc aby woda w niej była cały czas obecna, ale aby się nie akumulowała, dlatego też gleba musi być dobrze przepuszczalna.

Przycinanie

Rozplenica wymaga też regularnego przycinania, co robi się z reguły wiosną, kiedy trawa ta jest wyschnięta. Młodsze rośliny przycina się na wysokości nie niższej niż 10 centymetrów, a starsze, bardziej rozwinięte – na wysokości 20 centymetrów.

Okrywanie na zimę

Wiele rozplenic jest mrozoodpornych, ale na zimę i tak trzeba je zabezpieczyć, wiążąc je w snopki, co zabezpiecza wnętrze kępki i sprawia, że pędy w środku z dużym prawdopodobieństwem przetrwają zimę. Taki snopek dobrze jest dookoła obsypać na przykład igłami z drzew iglastych, lub zabezpieczyć słomą, agrowłókniną, stroiszem, albo innymi podobnymi materiałami stosowanymi do ochrony roślin przed mrozem.

Które rozplenice są mrozoodporne?

Najbardziej odporna na mrozy rozplenice to: ‘Hameln’, ‘Moudry’, ‘Rubrum’, ‘Red Head’, ‘Lady U’, ‘Black Beauty’

O czym warto pamiętać?

• To, że rośliny te są mrozoodporne, nie oznacza, że zawsze przetrwają zimę, gdyż w ich rodzimym klimacie zimy są o wiele łagodniejsze. Tak naprawdę dobrze znoszą one temperatury do -10 stopni, a przy niższych jest już trudno i może zdarzyć się, że nie przetrwają one.
• Pozostałe odmiany mrozoodporne nie są i traktuje się je jako rośliny jednoroczne, chyba że wniesie się je w donicach do dobrze oświetlonego pomieszczenia, w którym temperatura wynosić będzie między 5 a 15 stopni. W takich warunkach przezimują.
• Odmiany mrozoodporne z powyższej listy należy z kolei zawiązać w snopki i zabezpieczyć. Na szczęście zimy w Polsce są coraz łagodniejsze i w wielu rejonach kraju temperatura nie spada nawet do -10°C, przez większość zimowych dni wynosząc tylko kilka stopni poniżej zera, a w ostatnich latach większość zim ma głównie dodatnie temperatury. Takie warunki są bardzo bliskie tym, które mają rozplenice w naturalnych warunkach w krajach, w których rosną i jeżeli zima jest tak łaskawa, bez problemu sobie one poradzą.
• Nawet jeżeli temperatury spadną poniżej -10°C, zawiązanie w snopki i zabezpieczenie słomą, igłami, agrowłókniną i innymi materiałami sprawi, że wiele pędów przetrwa i po zimie wystarczy usunąć te martwe.
• Trzeba być jednak bardzo ostrożnym, gdyż w przypadku rozplenicy wegetacja ma miejsce dopiero w maju, a więc bardzo późno i wiele osób wykopuje rośliny, myśląc, że nie przetrwały one zimy. Jeżeli do końca maja wegetacja nie wystąpi, można uznać roślinę za martwą i ją wykopać.

Tekst Redakcja ZielonyOgródek.pl, G.T., zdjęcie tytułowe: MOLLY SHANNON / Adobe