Wiąz szypułkowy (Ulmus laevis)
Spis treści
Wiąz szypułkowy (Ulmus laevis), znany też jako limak, to gatunek dużego drzewa z rodziny wiązowatych. Naturalnie występuje w Europie, w tym także w Polsce, gdzie jest powszechny i uznawany za gatunek rodzimy. Najchętniej zasiedla żyzne, głębokie, zasobne w składniki pokarmowe gleby i wilgotne, a nawet mokre stanowiska w pobliżu zbiorników wodnych i potoków.
Jak wygląda wiąz szypułkowy?
Wiąz szypułkowy jest okazałym, dorastającym do 30-40 m wysokości drzewem o szerokiej, gęstej, kopulastej w górnej części koronie i mocnych, rozłożystych, nieregularnie powykrzywianych konarach. Pień drzewa pokrywa szarawa korowina, która z wiekiem łuszczy się płatami. Łatwo też tworzą się na nim odrośla. Charakterystyczne dla gatunku są również deskowato rozszerzające się nasady korzeni głównych u starszych egzemplarzy, które bywają nawet kojarzone ze słoniową stopą. Pokrywające pędy liście mają silnie asymetryczną podstawę i mocno ząbkowane brzegi oraz wyraźnie zaznaczone na blaszce unerwienie. Liście z wierzchu są błyszczące i gładkie, od spodu natomiast matowe i lekko omszone.
Wiąz kwitnie wczesną wiosną (III-IV), rozwijając niewielkie, czerwono-różowe kwiaty, osadzone na długich, zwisających szypułkach (cecha charakterystyczna, odróżniająca gatunek od innych wiązów) i zebrane w niewielkie pęczki. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w owoce (skrzydlaki), majce postać orzeszka otoczonego pergaminowym, owalnym, orzęsionym skrzydełkiem. Owocostany zebrane są w pęczki i osadzone na długich, zwisających szypułkach. Drzewo wcześnie wchodzi w okres owocowania, bo już w wieku 10-15 lat.
Wymagania i uprawa wiązu szypułkowego
Wiąz szypułkowy jest drzewem dość wymagającym. Najlepiej rośnie na ciepłych, półcienistych stanowiskach i żyznych, próchniczych, głębokich, zasobnych w substancje pokarmowe, stale wilgotnych, a nawet mokrych glebach (dobrze znosi okresowe zalewanie). Poradzi sobie jednak też w większym cieniu i na nieco słabszym podłożu. Ze względu na mocny system korzeniowy, dobrze zniesie również przejściową suszę.
Gatunek jest w pełni mrozoodporny, dlatego może być uprawiany na terenie całego kraju. Jest też odporny na zanieczyszczenia powietrza i silne wiatry (posiada mocny system korzeniowy, a konary nie ą podatne na złamania), wiec może być sadzony także w miastach.
Drzewo można rozmnażać przez nasiona (maja krótką żywotność) lub zdrewniałe sadzonki pędowe.
Choroby i szkodniki wiązu
Wiąz szypułkowy nie jest szczególnie podatny na choroby i szkodniki, a także mało wrażliwy na groźną, holenderską chorobę wiązów (grafiozę). Drzewo mogą czasami natomiast atakować mszyce.
Zastosowanie wiązu szypułkowego w ogrodzie
Wiąz szypułkowy z powodu swoich okazałych rozmiarów najlepiej nadaje się do sadzenia w dużych ogrodach i parkach oraz zieleni miejskiej, a także na terenach podmokłych, trudnych do zagospodarowania przez inne drzewa. Bywa też sadzony w formie przydrożnego szpaleru, szczególnie cennego ze względu na swoją wytrzymałość na wiatry.
Ciekawostki o wiązie szypułkowym
Wiąz szypułkowy ze względu na swój gęsty, kopulasty pokrój i masywną podstawę pnia ma opinię drzewa mrocznego i tajemniczego, roztaczającego wokół siebie ponury klimat, kojarzony ze starymi dworami i przerażającymi horrorami (np. „Koszmar z ulicy wiązów”).
Gdzie kupić sadzonki wiązu szypułkowego?
Kupno wiązu szypułkowego najlepiej rozpocząć od odwiedzenia renomowanych szkółek ogrodniczych lub sklepów internetowych specjalizujących się w sprzedaży drzew. Poniżej znajdziesz kilka linków do polskich sklepów internetowych, gdzie możesz nabyć wiąz szypułkowy:
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Schmutzler-Schaub, Daelin, Heiko Küverling, Henri Koskinen / AdobeStock
TEMATY NA CZASIE 
Komentarze