Słonecznica / Delosperma (Heliosperma)

Słonecznica (Heliosperma) nazywana też delospermą lub przypołudnikiem to sukulentowa, niewielka blina z rodziny pryszczyrnicowatych (Aizoaceae). Rodzaj liczy sobie ok. 170 gatunków, pochodzących głównie z tropikalnych rejonów Afryki, ale też zasiedlających naturalne stanowiska w innych krajach świata z ciepłym klimatem. Kilka gatunków jest też uprawianych w ogrodach jako rośliny ozdobne.

Większość gatunków delospermy to rośliny osiągające ok. 5-20 cm wys. Posiadają pokładające się, wałeczkowate pędy, gęsto pokryte wąskimi, mięsistymi, igiełkowatymi, eliptycznymi lub cylindrycznymi, zielonymi liśćmi (bywają też gatunki posiadające inne formy liści np. pękate, kanciaste i siedzące jak u delosperma lehmannii).

Rośliny zakwitają latem (VI-VII/VIII), rozwijając na szczytach pędów nieduże, koszyczkowe kwiaty o wąskich lancetowatych lub igiełkowatych, barwnych płatkach języczkowych, rozłożonych promieniście na boki.

Wymagania i uprawa

Większość uprawianych gatunków delospermy w uprawie oczekuje ciepłego, słonecznego stanowiska i bardzo przepuszczalnej, piaszczysto-kamienistej, lekkiej, umiarkowanie wilgotnej gleby o obojętnym lub zasadowym odczynie pH.

Rośliny z reguły dobrze znoszą zasolone powietrze, dlatego mogą być uprawiane na terenach nadmorskich. Tolerują też przejściową suszę.

Z racji swojego pochodzenia są natomiast umiarkowanie, a nawet słabo mrozoodporne, a ich tolerancja na niskie temperatury uzależniona jest od gatunku (niektóre znoszą mróz do ok. – 12/-15°C np. delosperma Coopera, inne do ok. -24/-26°C np. d. wysokokgórska, a jeszcze inne zupełnie nie tolerują niskich temperatur np. d. lehmannii). Dla gatunków, które znoszą niskie temperatury i w naszym klimacie mogą być uprawiane przez cały rok w gruncie (np. delosperma Coopera, d. wysokokgórska), większym zagrożeniem od mrozów często bywa nadmiernie wilgotne podłoże, dlatego rośliny należy sadzić na dobrze zdrenowanych glebach, a w razie potrzeby zamontować nad nimi zimą daszek, chroniący je przed opadami.

Delospermy najłatwiej rozmnażać przez sadzonki pędowe, ale niektóre gatunki można też spróbować uzyskać przez wysiew nasion.

Zastosowanie

Słonecznice uprawiane w ogrodzie to przede wszystkim znakomite rośliny skalniakowe, gdzie dobrze komponują się z innymi, niskimi roślinami skalniakowymi jak np. rojniki i rozchodniki. Nadają się też do uprawy w ogródkach żwirowych i na murkach, z których ich ukwiecone pędy mogą zwieszać się swobodnie w dół.

Wybrane gatunki i odmiany

Najczęściej uprawiane gatunki delospermy to min.:

Delosperma Coopera – pokrój płożący, wysokość ok. 5-10 cm. Pędy wałeczkowate, rozgałęzione, mięsiste, drewniejące u podstawy, gęsto pokryte wydłużonymi, lekko spłaszczonymi, mięsistymi, zielonymi liśćmi. Zakwita latem (VI-VIII), rozwijając na szczytach pędów nieduże, koszyczkowe kwiaty o licznych, wąskich, barwnych, połyskliwych płatkach, promieniście rozłożonych na boki. Jej odmiany to min.: 'Table Mountain', 'Sundella Red' i 'Ice Cream Orange'.

Delosperma wysokokgórska – płożąca bylina dorastająca do ok. 5 cm wys. Pędy rozgałęzione, pokładające się i drewniejące u podstawy. Liście zielone, lancetowate i mięsiste. Roślina zakwita wczesnym latem (VI-VII), rozwijając żółte, koszyczkowate kwiaty o wąskich, licznych, połyskliwych, rozłożonych promieniście na boki płatkach.

Delosperma lehmannii – wysokość ok. 15 cm. Pędy rozgałęzione, częściowo wzniesione, a częściowo pokładające się, pokryte naprzeciwległymi parami pękatych, kanciastych, dużych, siedzących, mięsistych, zielonych liści. Roślina zakwita wiosną i latem (V-VIII), wydając nieduże, koszyczkowate, białożółte kwiaty. Gatunek nie jest odporny na niskie temperatury, dlatego w naszym klimacie możliwy jest do uprawy jedynie w doniczkach. Odmiana 'Variegata' posiada kremowe przebarwienia na liściach.

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: "Delosperma cooperi"/dankeck/CC0 1.0., "Delosperma Cooperi Ruby"/ksblack99/CC0 1.0., 

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!