Niezwykła historia tulipanów. Skąd się wzięła moda na te kwiaty?

Tulipan na dworze sułtana

Tulipany kojarzone są przede wszystkim z Holandią, jednak ich ojczyzną jest Turcja. W naturalnych warunkach rosną w Europie Południowej, północnej Afryce, Azji – od Turcji, przez Iran, góry Pamir i Hindukusz, stepy Kazachstanu, po północno-wschodnie Chiny i Japonię.

Ich piękno tak bardzo urzekło władców imperium osmańskiego, że sprowadzili je do swoich ogrodów. Uchodziły za symbol elegancji. Były dostępne tylko dla ludzi bogatych, dlatego uprawiano je w zamkniętych, strzeżonych ogrodach.

Delikatne i skromne kwiaty tulipanów, mimo że pozbawione zapachu, zachwycają od wieków.

Wiosenne inspiracje: ogród z tulipanami Galeria

30 zdjęć

zobacz galerię

W XVIII wieku Turcją rządził sułtan Ahmed III. Kochał on tulipany tak mocno, że były główną ozdobą jego ogrodów. Okres jego panowania został nazwany "Wiekiem Tulipanów", który po dziś dzień kojarzony jest w Turcji z czasem radości i spokoju. Po jego śmierci, co roku na dworach sułtanów urządzano święto na cześć tulipanów.

Nazwa tulipan pochodzi od tureckiego słowa tülbent – oznacza tkaninę, z której uwijano turbany, co wiąże się z podobieństwem kwitnących tulipanów do zwiniętego materiału. Czerwony tulipan, po turecku "lale" zapisuje się takimi samymi literami jak imię boga – Allah. Turcy wierzą, że kwiat ma boską siłę.

Motyw tulipana możemy odnaleźć także w tureckiej ceramice oraz w licznych freskach zdobiących meczety. Dzisiaj tulipany nadal są bardzo popularne w Turcji, są nawet uważane za symbol narodowy, co świetnie możecie zaobserwować w oficjalnym logo tego kraju.

Tulipan zezwala, aby go podziwiano, ale nie budzi gwałtownych uczuć – pożądania, zazdrości, miłosnych zapałów. Jest pawiem wśród kwiatów.
_{Zbigniew Herbert}

Tulipany w bukietach | Pomysły na wiosenne aranżacje Galeria

12 zdjęć

zobacz galerię

Europejska historia tulipanów

W połowie XVI wieku do Europy tulipany sprowadził z dworu sułtańskiego austriacki ambasador w Turcji, a ich uprawą zajął się holenderski botanik Karol Clusius. Z upływem czasu powstawały nowe odmiany, a same tulipany stawały się coraz bardziej popularne i pożądane przez miłośników kwiatów, do tego stopnia, że w latach 1636-1637 całą Holandię ogarnęło prawdziwe tulipanowe szaleństwo, zwane przez ich samych Tulpenwoede czyli "tulipomanią".

Posiadanie tulipanów było kojarzone z luksusem i świadectwem przynależności do elit. W mgnieniu oka handel tulipanami stał się doskonałym sposobem na szybki zarobek. Cebule często sprzedawano jeszcze wtedy, gdy były jeszcze w ziemi – nazywano to "handlem wiatrem". Ludzie ogarnięci "tulipomanią", jak zaraźliwą chorobą, rezygnowali z pracy, sprzedawali domy i kosztowności na zakup cebul.

Ceny nieustannie rosły, aż osiągnęły niebotyczny poziom – za jedną można było kupić dom nad kanałem w Amsterdamie. Kupcy jednak zaczęli wątpić dalszy wzrost cen, co wywołało panikę, którą spotęgowały spekulacje i oszustwa.

Słynna, pstrokata odmiana tulipana 'Semper Augustus' osiągnęła rekordową wartość 6 tys. florenów (guldenów holenderskich) za cebulkę… by raptem kilka dni później spaść do 5 i spowodować bankructwo wielu kupców, a innym zapewnić dostatnią przyszłość! To zjawisko nazywa się do dzisiaj tulipanową bańką spekulacyjną. Na szczęście czas cebulkowe szaleństwa minęło bezpowrotnie, a dziś ogromne bogactwo tulipanów opiera się jedynie na ich niezwykłym wyglądzie, zaś cena pozwala każdemu na zakup.

Gdzie można zobaczyć najwięcej tulipanów?

Tylko w Keukenhof można zobaczyć morze kwiatów. To największy na świecie ogród kwiatowy, położony na obszarze ok. 32 ha, pod miejscowością Lisse w Holandii. Główną atrakcją są kwiaty cebulowe (tulipany, hiacynty, krokusy, narcyzy i lilie) – można je zobaczyć zaledwie przez dwa miesiące, od końca marca do połowy maja. Co roku 30 ogrodników wysadza ręcznie 7 milionów cebulek, w tym ok. 5 milionów tulipanów.

Holandia to małe, niespełna 16 milionowe europejskie Państwo. Aż trudno uwierzyć, że co roku produkuje 1,2 miliarda cebulek tulipanów – można by nimi obdarować co piątego człowieka na ziemi!

Kolorowe odmiany – tulipanowi celebryci

Doskonałą, światową formą promocji tulipanów jest nadawanie ich odmianom imion i nazwisk znanych osób. "Swoje tulipany" mają tacy ludzie jak pierwszy kosmonauta – Jurij Gagarin, kompozytorzy – Giuseppe Verdi i Antonio Vivaldi, gwiazdy estrady – Diana Ross i Elvis Presley, żony prezydentów – Hillary Clinton, Bernadette Chirac, Maria Kaczyńska, znany piłkarz Ronaldo oraz wielu innych. Czekamy, aż będziemy mogli posadzić w ogrodach zielonego tulipana odmiany 'Zielony Ogródek'.

Na przekór przyrodzie, od kilkuset lat ogrodnicy próbują wyhodować czarne tulipany, ale mimo wysiłków, ich próby są równie bezowocne jak prace nad uzyskaniem niebieskiej róży. Tulipan 'Queen of the Night' jest niemal czarny – w rzeczywistości ciemnofioletowy o matowych płatkach.

Jak dbać o tulipany?

Kwiaty cięte
Cięte tulipany w cieple kwitną znacznie krócej. Jeśli stoją w wazonie, przytnijmy końcówkę łodyg. Lubią chłodną wodę zmienianą codziennie. Dowiedz się więcej

W doniczce
W domu będą ozdobą zaledwie przez kilka dni, na tarasie – przez kilka tygodni. Ustaw je w słonecznym miejscu i dbaj, aby nadmiernie nie przeschły. Nie musisz ich nawozić. Po kwitnieniu można je przesadzić do ogrodu. Dowiedz się więcej

W ogrodzie
Tulipany to obowiązkowy element każdej wiosennej rabaty. Pierwsze odmiany kwitną już od marca, ostatnie w czerwcu, jednak aby zakwitły na początku sezonu, muszą być posadzone do gruntu jesienią w roku poprzednim. Uwielbiają słońce, żyzną i przepuszczalną ziemię i letni spoczynek w suchym miejscu (trzeba wykopać ich cebule). Dowiedz się więcej

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia: Flower Council Holland oraz Ogród Keukenhof

Przeczytaj także: