Zdeformowane marchewki | Dlaczego marchew rośnie krzywa? Co robić, by zapobiegać zniekształceniom korzeni

Warto pamiętać, że korzenie marchwi zwyczajnej o nienaturalnym kształcie i rozdwojone również nadają się do spożycia (o ile nie zawierają śladu szkodników czy chorób). Nie są pożądane tylko dlatego, że korzystanie z nich jest mniej wygodne – ciężej je obierać i kroić. Warto też wiedzieć, że krzywe korzenie marchwi są częściej narażone patogeny (np. pękają, otwierając furtkę dla bakterii czy grzybów).

Przyczyny deformacji korzeni marchwi i jak im zapobiegać?

Zbyt ciężkie i słabo przepuszczalne podłoże

W warunkach ciężkiej, zbitej gleby marchew ma tendencję nie tylko do deformacji, ale także rozdwajania korzeni i tworzenia bocznych odrośli. Wynika z to z prostej przyczyny – korzeń ma problem, by rozwijać się naturalnie w dół, więc roślina szuka jakiejkolwiek możliwości przyrostu organu. Optymalne dla marchwi są gleby piaszczysto-gliniaste, ale bogate w próchnicę i przepuszczalne. Natomiast nieodpowiednie jest miejsce w ogrodzie, w którym woda długo utrzymuje się po deszczach.

Zapobieganie: Podłoże w warzywniaku warto wymieszać z grubą warstwą piachu (kilka centymetrów). Corocznie można stosować kompost. Raz na kilka lat zaleca się zastosować obornik (2-4 kg/1m²). Piach i nawozy organiczne przekopuje się przy użyciu glebogryzarki, ewentualnie szpadla (bardziej pracochłonne). Międzyrzędzia zaleca się spulchniać motyką, aby wierzchnia warstwa podłoża nie tworzyła zbitej skorupy.

Zbyt wczesny i gęsty siew nasion marchwi

Mimo, że roślina jest odporna na zimno, siew w zimne podłoże może spowodować deformację korzeni. Korzenie ulegają zniekształceniom (i ogólnie są drobne) również przy nadmiernym zagęszczeniu siewu (częsty błąd posiadaczy ogrodów).

Zapobieganie: Wysiewanie marchwi do gruntu należy przeprowadzać w terminach zgodnych z wczesnością odmiany, ale jednocześnie trzeba opierać się na przebiegu pogody. Wczesne wczesne odmiany sieje się od marca do kwietnia, późne w maju. Jeśli jednak wiosna jest bardzo zimna, z siewem warto odczekać, np. 1-2 tygodnie. Podłoże powinno być umiarkowanie nagrzane, a temperatura powietrza ma ustabilizować się na poziomie 6-7°C. Siewki marchwi należy przerzedzać. Każde warzywo powinno mieć co najmniej 4-6 cm przestrzeni. Prawidłowa odległość pomiędzy rzędami wynosi 30 cm.

Niewłaściwe nawożenie marchwi

Niewłaściwe nawożenie może doprowadzić do nadmiernego przyrostu naci względem korzeni (które są drobne i słabe), pękania korzeni bądź deformacji. Dzieje się tak przy nadmiernie szybkim rozroście komórek.

Zapobieganie: W uprawie marchwi nie powinno się stosować dużych dawek nawozów azotowych. Jeśli trzeba dostarczyć ten mikropierwiastek, nawóz aplikuje się wiosną, zanim korzeń zacznie przyrastać na grubość. Marchew źle reaguje na podłoże świeżo zwapnowane. Jednocześnie warto zwrócić uwagę, że przy niedoborze wapnia dochodzi do deformacji (i żółknięcia) naci. Należy regulować kwasowość (miernik można kupić w sklepie ogrodniczym) w warzywniaku tak, by odczyn pH wynosił 6,0-7,0.

Występowanie chorobotwórczych nicieni glebowych

Deformacje korzeni marchwi mogą być spowodowane przez nicienie. Najpoważniejszym zagrożeniem jest guzak północny, którego żerowanie powoduje równocześnie przyrost drobnych, nitkowatych korzeni i tworzenie się charakterystycznych narośli. Krępaki determinują występowanie silnych zgrubień u korzeni bocznych, a długacze doprowadzają do rozwidlenia korzeni.

Zapobieganie: Obecność nicieni można potwierdzić badaniami laboratoryjnymi, w przydomowych ogrodach takie działanie nie jest powszechne. Nicienie można natomiast zwalczać preparatami mikrobiologicznymi, np. P-Drakol. Ważne jest oczyszczanie warzywniaka z resztek po zbiorach. W cyklu zmianowania należy wysiewać aksamitkę i nagietek. Korzenie tych roślin wydzielają substancje zwalczające nicienie glebowe.

Fot. Enso / AdobeStock

Brak lub nadmiar wody

Niedobór wody, zwłaszcza w początkowych fazach rozwoju marchwi sprawia, że drobne korzenie mogą obumierać (np. częściowo), a roślina tworzy boczne odrosty. Z czasem korzenie grubieją, ale mają już słabiej zgrubiałe odgałęzienia. Natomiast przy nadmiarze wody może dochodzić do pękania korzeni. To z kolei otwarta furtka dla patogenów i nicieni, które powodują dodatkowe szkody.

Zapobieganie: Marchew przy długo utrzymującej się bezdeszczowej pogodzie powinno się podlewać. Aby uniknąć nadmiaru wody w glebie podłoże przed siewem zaleca się rozluźnić (patrz punkt 1).

Zdjęcie tytułowe: Enso / AdobeStock